Page 258 - Địa chí Hà Đông

PHẦN 2 LỊCH SỬ

nhiên, bộ phận chức dịch làng xã vẫn câu chính mà còn được nhiều gia đình khá giả
kết để chia nhau số tiền này. Những người xây dựng ngay trong làng. Vườn hoa (gần

bỏ tiền ra mua vị thứ và vọng cũng được Sở Cẩm nên thường được gọi là vườn hoa
xếp ngôi thứ trong đình theo chức tước mua Cửa Cẩm) là điểm nhấn trong không gian
nhưng kém hơn những người có chức thực. đô thị, nơi tập trung khá đông người trong

Nhiều người để có được một vị trí nơi đình những sự kiện lớn. Bãi Yvơsaten (nay là
trung, đã phải tốn kém nhiều tài sản ruộng sân vận động thị xã) với một khán đài bằng
vườn để khao vọng. xi măng, có mái che là nơi diễn ra một số
Đám cưới trải qua nhiều bước, thách hoạt động thể thao do chính quyền tổ chức.
cưới cao, cỗ bàn linh đình nhiều ngày khiến Rạp chiếu bóng Mazetich, rạp Thiều Xuân

nhiều gia đình sau khi tổ chức cưới hỏi cho Đài được mở, không chỉ phục vụ cho đội
con xong bị rơi vào tình trạng nợ nần chồng ngũ quan lại cấp tỉnh mà cả những người
chất. Tang lễ theo tục lệ xưa, nhà có tang bản xứ lớp trên, mang đến những loại hình

phải làm rất nhiều lễ cho người đã quá cố, nghệ thuật mới, hiện đại. Trong khu dinh
trong đó lễ lớn nhất là lễ “ba ngày”. Nhà có thự và các tuyến phố đã có điện thắp sáng,
tang phải làm cỗ bàn mời làng để cảm ơn dùng nước máy. Với cư dân đô thị, việc cắt
dân làng đã tiễn đưa người nhà đến nơi an tóc ngắn, chẻ ngôi dần phổ biến. Dân công
nghỉ cuối cùng. Tục lệ đó dần dần trở thành chức, thanh niên nhà giàu dần ưa mặc quần

một thứ “trả nợ miệng” rất nặng nề. Mặc dù tây, đội mũ cát, giày tây, dùng ô. Các cô gái
“cải lương hương chính” có quy định một con nhà khá giả bắt đầu làm quen với áo tân
số điều giảm bớt, thay tổ chức ăn uống linh thời, đi guốc, đeo xuyến vàng. Một vài tiệm

đình bằng nộp tiền, nhưng trên thực tế, việc cắt tóc, may quần áo tây, đóng giày và sau
kỳ mục, hương lý làng xã tổ chức nhiều dịp này là hiệu chụp ảnh, vẽ truyền thần xuất
ăn uống linh đình vẫn là một tệ nạn rất phổ hiện xung quanh chợ thị xã và dọc tuyến
biến ở nông thôn. phố chính.
Là đô thị đầu tỉnh, nơi làm việc và sinh Rượu chè, cờ bạc, bàn đèn thuốc phiện,

hoạt của công chức hàng tỉnh, dấu ấn văn sòng bạc, nhà cô đầu được coi như một nghề
hóa đô thị “Tây hóa” ở Hà Đông ngày càng kinh doanh hợp pháp. Ở Vạn Phúc thường
đậm nét. Cùng với Dinh Tổng đốc (nay ở có 5 sòng bạc, 16 chiếu sóc đĩa. Phố Cô

trên tuyến phố Bà Triệu), nhà thờ Thiên chúa Đầu (nay ở cuối phố Quang Trung) lúc đó
giáo, Bưu điện tỉnh là các công trình kiến còn gọi là Bông Đỏ là chốn vào ra của quan
trúc theo kiểu châu Âu khá nổi bật. Kiến trúc lại, công chức, nhà buôn và các vị hào phú
nhà phố, thường là nhà hai tầng với hàng cột trong vùng.
và đường nét họa tiết châu Âu, cửa kính, cửa Trong lĩnh vực giáo dục, Hà Đông vốn

chớp không chỉ xuất hiện ở các tuyến phố là vùng đất có truyền thống khoa cử với nền

258 địa chí hà đông