Page 262 - Địa chí Hà Đông

PHẦN 2 LỊCH SỬ

phải đi làm thuê, cấy mướn cho địa chủ với càng gay gắt đó là mâu thuẫn giữa giai cấp
công tháng, công năm rẻ mạt. Một số nhận nông dân với giai cấp địa chủ phong kiến,

ruộng phát canh, thu tô của địa chủ với mức giữa toàn thể nhân dân với thực dân Pháp
tô cao, tức nặng. Nhiều gia đình phải sống và tay sai.
cảnh “gạo chợ, nước sông”. Dưới hai tầng 7.2. Phong trào đấu tranh cách của

áp bức của đế quốc và phong kiến, nông nhân dân Hà Đông (1927 - 3-1945)
dân Hà Đông ngày càng bị bần cùng hóa. Tỉnh lỵ Hà Đông có vị trí liền kề với
Thêm vào đó, cách làm ăn lạc hậu, luôn bị thành phố Hà Nội, trung tâm chính trị, kinh
bão, lụt, hạn hán đe dọa nên diễn ra cảnh tế, văn hóa - xã hội ở xứ Bắc Kỳ nên người
đói kém thường xuyên. Do không có ruộng dân có nhiều cơ hội tiếp xúc với những luồng

đất, nhiều nông dân ở các làng nghề kề sát tư tưởng mới. Tiêu biểu là Ngô Đình Mẫn,
với thị xã phải sống bằng các nghề buôn Trần Tích Chu, Trần Quang Huyến, Trần
thúng bán bưng, ở mướn, làm bồi bếp, kéo Thế Huân ở La Khê; trong quá trình học tập

xe tay... phục vụ các nhu cầu sinh hoạt ở và làm việc tại Hà Nội đã sớm tiếp thu chủ
thị xã và ở Hà Nội; hoặc chuyển sang làm nghĩa Mác - Lênin, tham gia hoạt động trong
một số nghề thủ công nên không hoàn toàn Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên .
1
bị buộc chặt vào ruộng đất của địa chủ. Do Trong 2 năm 1927-1928, Hội Việt Nam
cuộc sống gần gũi với cư dân thị xã, với thợ Cách mạng Thanh niên Hà Nội đã có những

thủ công và trí thức nông thôn nên nông dân hoạt động tuyên truyền ở khu vực thị xã
hăng hái trong đấu tranh chống bóc lột, đè Hà Đông. Năm 1927, Hội Việt Nam Cách
nén của thực dân - phong kiến. mạng Thanh niên Hà Nội lập “Minh Tâm

Một số thanh niên do nhiều hoàn cảnh thư quán” ở khu phố Hà Cầu để tuyên
đã rời làng quê, trở thành công nhân, người truyền cách mạng nhưng chưa có kết quả.
làm thuê cho các ông chủ nhỏ ở Hà Đông và Năm 1928, Hội cử đồng chí Mai Thị Đầm
ở các xí nghiệp tại Hà Nội. Đi làm ăn xa nhà

và sống cuộc sống của thợ thuyền, họ có 1 Năm 1925 và 1926, đồng chí Ngô Đình Mẫn và
nhiều thông tin, nhạy bén với thời cuộc, có Trần Quang Huyến đã tham gia Hội Việt Nam
tinh thần tranh đấu. Một số sớm được tiếp Cách mạng Thanh niên. Năm 1927, có thêm
các đồng chí Trần Tích Chu, Trần Thế Huân
thu ánh sáng cách mạng. cũng tham gia Hội. Các đồng chí là lớp thanh

Những chuyển biến trên đất Hà Đông dù niên đầu tiên của tỉnh Hà Đông đến với chủ
diễn ra chậm chạp, song cũng đưa nền kinh nghĩa Mác - Lênin. Các đồng chí hoạt động tích
cực, có những đóng góp trong cuộc đấu tranh tư
tế, văn hóa, xã hội chuyển dần từ tính chất tưởng, xây dựng tổ chức cơ sở của Hội. Đồng
phong kiến sang tính chất thuộc địa, phong chí Ngô Đình Mẫn có những lần tổ chức cuộc
kiến; từ một vùng quê thành chốn thị thành. họp tại quê. Thông qua hoạt động này, một bộ

Xã hội Hà Đông có hai mâu thuẫn ngày phận nhân dân đã biết đến cách mạng, nhen
nhóm ý chí đấu tranh.

262 địa chí hà đông