Page 257 - Địa chí Hà Đông

LỊCH SỬ PHẦN 2

giải 1 đồng là thuế cùng đinh, dân chúng Người làng sau khi được bổ một chức
không nên nhận nó. Trong khi thực tế, thuế danh, phẩm trật hoặc đỗ đạt trong học hành

1 đồng không phải chỉ đóng 1 đồng mà cả phải làm cỗ tế thần và mời dân làng đến ăn
phụ thu lạm bổ cho chức dịch, người dân cỗ để công nhận việc đã đạt được vinh dự
phải đóng 1,3 hoặc 1,5 đồng . Trong cuộc đó. Sau khi khao vọng xong thì mới xếp vào
1
khai thác thuộc địa lần thứ hai, chính quyền ngôi thứ đúng với chức tước, phẩm hàm đã
thực dân bổ thuế thân theo đồng loại, mỗi được ban. Chính vì vậy, trong dân gian đã
suất thuế là 2,7 đồng. Trên thực tế khi thu có câu tục ngữ: “Vô vọng bất thành quan”.
thuế, chính quyền thực dân - phong kiến Để được một vị thứ nơi đình chung, người
ở các làng xã đã phụ thu lạm bổ nên mỗi ta phải khao vọng rất tốn kém, có khi dẫn

suất thuế lên đến hơn 3 đồng, có trị giá 1 tới khuynh gia bại sản. Làm quan phải khao
tạ gạo thời điểm giữa những năm 1930 . làng, làm chức dịch cũng phải khao làng và
(2)
Người dân không có tiền nộp đủ thuế thân làm dân cũng phải khao làng. Khao vọng trở

sẽ bị đối xử thậm tệ. Có những nơi như Yên thành bắt buộc đối với mọi người. Đàn ông
Thành (Biên Giang)... hào lý, trương tuần, đến 18 tuổi không mua được chân nhiêu,
tuần đinh tàn ác đánh trói dân đinh, thậm chân xã và khao làng thì phải gánh chịu mọi
chí đánh chết rồi vứt xác xuống sông Đáy vì thứ phu phen; đến 50 tuổi không khao lão thì
không có tiền nộp thuế . làng chưa trừ cho tạp dịch... Khao vọng được
3
7.1.3. Về văn hóa - xã hội gắn liền với vị trí, thứ bậc trong xã hội làng
Hà Đông vốn là vùng đất có bề dày văn xã. Ngôi thứ càng cao, lệ khao càng lớn...
hóa gắn với đặc trưng của đời sống cư dân Từ khi thực hiện chính sách cải lương

nông nghiệp. Ách cai trị của chính quyền hương chính, chính quyền Pháp quy định
thực dân đã tác động và làm biến đổi ở việc khao vọng, khao lão hạn chế tổ chức ăn
những mức độ khác nhau đối với lĩnh vực uống linh đình, thay vào đó là hình thức nộp
văn hóa nơi đây. Từ xưa, tục lệ làng xã đã tiền để cho vào ngân sách làng xã. Ai không
bày đặt ra rất nhiều dịp ăn uống linh đình nộp tiền coi như chưa đến tuổi miễn đinh

tốn kém như khao vọng, khao lão, tế tự, sưu, tạp dịch. Việc mua bán chức tước, vị
khánh lễ, đám hiếu, đám hỉ... Ngay cả đối thứ ở làng xã Hà Đông càng được quy định
với những gia đình khá giả, những dịp đó rõ ràng hơn với các mức tiền khác nhau.

vẫn là gánh nặng. Thông thường, các chức tước được bán
gồm: chánh phó hương hội, lý trưởng, phó
1 Lịch sử Cách mạng của Đảng bộ và nhân dân
phường Quang Trung (1945-2000), Sđd, tr.29. lý, thủ quỹ, trương tuần, xã nhiêu. Theo quy
2 Lịch sử Đảng bộ quận Hà Đông (1926-2010), định, tiền thu được từ việc mua bán chức
Sđd, tr. 29. tước được sử dụng vào việc công ích như
3 Lịch sử Đảng bộ quận Hà Đông (1926-2010),
Sđd, tr. 30. tu sửa đình, xây trường, lát đường... Tuy

địa chí hà đông 257