Page 261 - Địa chí Hà Đông

LỊCH SỬ PHẦN 2

Khê, Đa Sỹ, Mộ Lao, Hà Trì, Cự Đà; họ có thầu khoán các công trình của Pháp, dần
sạp, quầy bán hàng tại chợ Cầu Đơ. Ngoài tích lũy vốn và trở thành tư sản. Ở thị xã Hà

ra, còn rất nhiều nông dân nghèo hằng ngày Đông cũng như một số làng nghề, số hộ tư
buôn thúng bán bưng ra vào thị xã. Họ sản không nhiều và cũng không có tiềm lực
thuộc về tầng lớp nhân dân lao động, chịu kinh tế. Phần đông họ là chủ các hiệu buôn

nhiều nỗi áp bức, bất công của xã hội thực và một số là những ông chủ kinh doanh sản
dân - phong kiến. Họ phải chịu nhiều thứ xuất hàng thủ công. Ngoài ra, còn có những
thuế, như thuế môn bài, thuế hàng hóa, thuế người kinh doanh một số ngành nghề có
chợ. Trừ một số ít dày lưng vốn và có nhiều tính chất phục vụ như bán hàng xén, chụp
mánh lới buôn bán có đời sống khá giả đôi ảnh, may, sửa đồng hồ, bán hàng ăn... Xét

chút, còn nói chung, đời sống của số đông về mặt kinh tế, chỉ có một số rất ít gắn bó
cũng rất bấp bênh, những người buôn thúng, chặt chẽ với chế độ thực dân - phong kiến,
bán bưng thì nghèo khó, lần hồi qua ngày. còn số đông bị tư sản lớn và thực dân chèn

Ở hai khu phố Hà Văn và Hà Cầu, ép. Địa vị bấp bênh nên họ có những bất
tầng lớp viên chức, binh lính và gia đình bình với đế quốc phong kiến.
họ chiếm một tỷ lệ không nhỏ trong thành Giai cấp địa chủ chiếm tỷ lệ nhỏ và
phần dân cư tỉnh lỵ, lúc cao nhất ước tính có không có địa chủ lớn, phần đông là địa chủ
khoảng vài trăm người. Họ là những viên vừa và nhỏ. Chỉ có một số địa chủ đến xâm

chức trung cao cấp đứng đầu các công sở canh ruộng đất là tương đối lớn. Hình thức
hoặc số sỹ quan chỉ huy trong lực lượng vũ bóc lột chủ yếu của giai cấp địa chủ là phát
trang, có địa vị và quyền lợi gắn bó với chế canh thu tô hoặc thuê mướn nhân công rẻ

độ thực dân phong kiến. Ngoài ra, một số là mạt. Nhiều địa chủ đồng thời là cường hào
tôi con của Tổng đốc họ Hoàng. Một số gia ở làng xã, vừa bóc lột, vừa đàn áp nhân dân.
đình kinh doanh nghề thủ công, buôn bán Tuy nhiên, trong thành phần giai cấp địa chủ
trở thành công chức kiêm tiểu chủ như Pháp cũng có những địa chủ bị chèn ép, áp bức về
Liêm, Hưng Long. Số đông còn lại là viên kinh tế, nên có tinh thần yêu nước, sẵn nhiệt

chức nhỏ, lương bổng thấp, địa vị bấp bênh. huyết tham gia đấu tranh chống thực dân.
Đáng chú ý là một số viên chức thuộc thành Nông dân lao động là lực lượng đông
phần trí thức tiểu tư sản, có hiểu biết, có đảo. Họ không những phải chịu sưu cao,

tinh thần dân tộc, bất bình với thực trạng bất thuế nặng, phu phen tạp dịch như các tầng
công của xã hội; anh em binh lính bị sĩ quan lớp nông dân lao động khác, mà còn bị đế
đối xử khinh miệt. quốc, địa chủ, lý dịch bóc lột nặng nề về
Cùng với sự du nhập của quan hệ sản nhiều mặt. Ruộng đất, tư liệu sản xuất vốn
xuất tư bản vào trong nước, một số người đã ít lại còn bị giai cấp địa chủ chiếm đoạt.

sớm tham gia kinh doanh, buôn bán, nhận Đại bộ phận nông dân không có ruộng đất,

địa chí hà đông 261