Page 263 - Địa chí Hà Đông

LỊCH SỬ PHẦN 2

(còn gọi là Mai Thị Vũ Trang) vào thị xã viết về chủ nghĩa cộng sản cho nhóm thanh
Hà Đông rải truyền đơn kêu gọi nhân dân niên ở La Cả.

chống thực dân Pháp tuyển mộ phu đi Nam Được cán bộ cách mạng dạy chữ và tuyên
Kỳ và Tân thế giới. Sau lần rải truyền đơn truyền, một số thanh niên đã bí mật quyên
này, văn phòng Sở Mộ phu ở phố Bóp Kèn góp tiền ủng hộ phong trào Xô viết Nghệ -

(cuối phố Quang Trung) bị đốt cháy, gây Tĩnh. Tuy nhiên, do hào lý rình mò, đe dọa
tiếng vang ở các làng xã quanh vùng. Mặt những người theo học, đồng chí Lều Thọ
khác, hoạt động tuyên truyền về chủ nghĩa Nam phải dời đi nơi khác. Một vài thanh
Tam dân trong nhóm thanh niên tiểu trí thức niên có xu hướng giác ngộ như Nguyễn
vốn xuất thân từ tầng lớp Nho học của Quốc Xuân Cầu, Nguyễn Xuân Thính được đồng

dân Đảng tại Yên Lộ, La Cả, La Khê đã có chí Lều Thọ Nam giới thiệu, bố trí thoát ly
1
những kết quả ban đầu. Từ năm 1927-1929, khỏi địa phương và tham gia hoạt động ở
tại các địa phương trên đã lần lượt thành lập nơi khác.

chi bộ Quốc dân Đảng. Đó cũng là tổ chức Trong cao trào cách mạng 1930-1931,
cách mạng trong phong trào yêu nước theo một số nơi trên địa bàn tỉnh Hà Đông đã có
xu hướng dân chủ tư sản. chi bộ cộng sản. Tuy nhiên ở Yên Lộ, La
Sau sự kiện thành lập Đảng Cộng sản Cả, La Khê, do chịu ảnh hưởng nặng của
Việt Nam đầu năm 1930, phong trào cách những nhà nho lớp trên nên nhiều thanh

mạng do Đảng lãnh đạo ảnh hưởng ngày niên tiểu trí thức vẫn chưa dứt bỏ tư tưởng
càng lớn tới nhân dân Hà Đông. Tháng “Tam dân chủ nghĩa”, vẫn theo luồng tư duy
3-1930, đồng chí Lều Thọ Nam (quê ở Nhị quẩn quanh về “tìm đường lối hoạt động,

Khê, Thường Tín - Thành ủy viên Đảng bộ tìm lý tưởng phụng thờ”. Một số thanh niên
Hà Nội) về La Khê móc nối một số thanh tích cực ở La Cả còn rời quê hương trong
niên thức thời như các anh Nguyễn Xuân một thời gian ngắn đi vào Sài Gòn để tìm
Thính, Nguyễn Xân Cầu, Nguyễn Xuân chân lý cách mạng. Một số muốn cải tổ Việt
Phụng, Lê Xuân Hòa. Đồng chí đã mở lớp Nam Quốc dân Đảng, sau đó lại đề xướng

truyền bá chữ quốc ngữ tại nhà anh Nguyễn thành lập “Việt Nam Thanh niên cách mạng
Xuân Dinh để tuyên truyền đường lối cách Hội” (do nhóm Dương Nhật Đại tổ chức),
mạng của Đảng, đồng thời, vận động các mở các lớp học mang tên “Dạ học hiệu”, ra

thanh niên cốt cán ở địa phương đã chịu tờ báo “Phổ thông Quốc âm thi tập”, tổ chức
ảnh hưởng tư tưởng của chủ nghĩa Tam dân đọc sách “Quan hải tùng thư”, họ tiếp tục
chuyển sang lập trường các mạng vô sản. đàm luận với nhau về chủ nghĩa Tam dân
Mặt khác, đồng chí bí mật đưa sách báo và chủ nghĩa cộng sản, về đường lối quốc
gia và đường lối quốc tế. Cho đến cuối năm
1 Nay thuộc các phường Yên Nghĩa, Dương Nội,
La Khê. 1934, một thành viên chủ chốt của nhóm

địa chí hà đông 263