Page 253 - Địa chí Hà Đông

LỊCH SỬ PHẦN 2

mặt của những làng nghề nay thuộc địa Làng Vạn Phúc, từ chỗ ban đầu chỉ có 500
bàn quận thực sự có thay đổi, đặc biệt là khung, những năm 1935-1936 phát đạt nhất

những nghề có giá trị kinh tế, giá trị xuất có tới 1.500 khung cửi. Ở làng Văn Phú, từ
khẩu cao như dệt the, lụa ở một số xóm năm 1938-1940 cũng phát triển tới vài chục
làng ven tỉnh lỵ. Năm 1896, ở La Khê, cả khung dệt. Ở khu vực Thị xã cũng có tới 22

làng mới có 100 khung dệt, năm 1928 tăng xưởng dệt, mỗi xưởng có từ 10-30 khung;
lên 600 khung và tiếp tục tăng lên trong ngoài ra còn 4 xưởng nhuộm, 5 xưởng gỗ
“chấn hưng công nghệ”. Trung bình mỗi sản xuất bằng công cụ cơ khí . Thợ thủ công
3
nhà ở La Khê có 3-4 khung dệt, nhà giàu là những nông dân nghèo ở các vùng xung
có tới 7-8 khung . Theo một tài liệu khác, quanh đến làm thuê.
1
làng La Khê khoảng năm 1884 có khoảng Năm 1935, toàn tỉnh Hà Đông có 2 vạn
50 khung cửi (100 người làm nghề), năm thợ dệt, 1.000 thợ ươm tơ. Trong khi đó,
thịnh nhất (1934-1935) có tới 2.000 khung cả xứ Bắc kỳ mới có 5,4 vạn thợ . Điều
4
cửi . Chợ La Khê ngoài phần phục vụ cung đó phần nào nói lên sự phát triển của các
2
cấp lương thực, thực phẩm, chất đốt, quà ngành nghề thủ công trên địa bàn tỉnh, tập
bánh cho làng dệt còn hình thành chợ lao trung nhiều ở các làng dệt quanh tỉnh lỵ và
động. Ở đây, cứ mỗi buổi sáng, có tới hàng thị xã. Tiểu thủ công nghiệp ở Hà Đông
trăm người tụ họp để các “gia chủ” đón về có sự phát triển là do nhiều mặt hàng, đặc

thuê dệt. biệt là tơ lụa được đánh giá cao tại các hội
Làng Vạn Phúc là nơi thu hút hầu hết chợ. Từ năm 1939 đến năm 1942, nghề
lao động của địa phương vào làm nghề; dệt vải tiếp tục phát triển mạnh, dệt tơ của

ngoài ra, còn có khoảng 3.000 lao động ở Hà Đông ngày càng phong phú, đa dạng.
các nơi khác đến học nghề và làm thợ. Ở Các trung tâm dệt tơ, lụa như La Khê, Vạn
La Cả (gồm La Nội và Ỷ La), những gia Phúc ngày càng sôi động, nhất là từ khi có
đình khá giả cũng có từ 5 đến 7 khung dệt. khung cửi giật tay. Bên cạnh sự đa dạng
Từ những năm 1930 đã dệt được những mặt về mặt hàng, sự tiến bộ về kỹ thuật, vấn

hàng cao cấp như lụa, xa tanh, the đều có đề tổ chức lao động ở đây cũng có những
hoa. Lụa hoa Vạn Phúc bán ở cả Nam Bộ, đổi mới. Hình thức gia công đặt hàng, thuê
Cao Miên (Campuchia ngày nay). Ngoài mướn theo kiểu tư bản chủ nghĩa đã xuất

ra, Vạn Phúc còn sản xuất le, một thứ hàng hiện và khá phát triển.
đặc biệt để may quần áo ngủ, bán tại Paris. Ngoài nghề dệt rất thịnh đạt, các nghề

1 Lịch sử Đảng bộ quận Hà Đông (1926-2010), 3 Lịch sử Đảng bộ quận Hà Đông (1926-2010),
Sđd, tr. 24 - 25. Sđd, tr. 25.
2 Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử, số 37 (2-1958), 4 Lịch sử Đảng bộ quận Hà Đông (1926-2010),
Tr.22 Sđd, tr. 25.

địa chí hà đông 253