Page 541 - Địa chí Hà Đông

VĂN HÓA - XÃ HỘI PHẦN 4

chuyện trên mâm cỗ. Ngay từ việc làm cỗ, họ sẽ ngồi ăn trong nhà; khách quý, đại diện
ở những làng truyền thống của Hà Đông, cơ quan cũng nằm trong số đó, lại phải chọn

những ngày việc làng hoặc có đám cưới, đám người hợp về tuổi tác, thứ bậc trong xã hội
giỗ to, khung cảnh làm cỗ cũng đậm nét văn để tiếp đón, cùng ngồi ăn cỗ. Các làng Yên
hóa làng quê. Từ chiều hôm trước, cùng với Định, Văn La, Nhân Trạch, Trinh Lương,...

bắc rạp, kê bàn ghế, phơi lại bát đĩa là cảnh có phong tục kết chạ với các làng khác thì
mổ lợn, giã giò, các cụ già ngồi têm trầu. Bắc khi việc làng, quan khách làng kết nghĩa
rạp xong, thường là tổ chức làm món lòng luôn được trọng vọng, ngồi “mâm trên”
lợn tiết canh. Buổi tối là lúc chiết rượu từ cùng các cụ.
chum, từ can vào chai, nhặt rau, ninh măng, * Món ăn trong ngày Tết nguyên đán

tiếp đến là mổ gà. Buổi sáng bắt đầu chế biến Ngày lễ tết là dịp để mỗi người, dù sang
các món, xếp mâm, các món xào thường làm hay khó cũng chuẩn bị mâm cơm, những
sau cho nóng. Những người trong họ, hàng món ăn đặc biệt mà ngày thường ít có để

xóm, tiếp đến là người làng coi việc đi làm cúng tổ tiên, ông bà. Đây cũng là thời gian
giúp là trách nhiệm của mình, họ luôn nhiệt để mỗi gia đình vui vầy sum họp. Món ăn
tình và tự giác tham gia công việc. Từng trong ngày lễ tết của người Hà Đông rất
nhóm được tổ chức bài bản, phân công công phong phú, đa dạng, đồng thời rất chú ý về
việc cụ thể, mọi người đều hiểu rõ cách chế hình thức trình bày với các loại bát đĩa, cao

biến của những người khác, ai chặt gà nhanh thấp, đầy vơi và màu sắc của món ăn. Ở mỗi
và khéo, ai gói nem chặt và đẹp, ai nấu canh làng, mâm cỗ có nét đặc trưng riêng.
măng, canh chuối ngon... mọi người đều biết, Một số món ăn phổ biến trong mâm cỗ

phân công, phối hợp nhịp nhàng. Vừa làm cỗ ngày tết ở Hà Đông:
khẩn trương, vừa nói chuyện trêu đùa vui vẻ. Bánh chưng ngày Tết: Bánh được gói
Từ đó, tính cộng đồng, tình đoàn kết ngày bằng lá dong (thường là lá dong trồng ở
càng được củng cố. Tráng Cát, Thanh Oai), gồm gạo nếp, đỗ
Trong các khu tập thể, nhất là những xanh, thịt lợn, hành khô, tiêu. Sau đó đem

khu tập trung đông gia đình cùng một cơ luộc từ hơn 12 tiếng (tùy vào loại gạo, thời
quan, xí nghiệp thì những buổi liên hoan, gian có thể nhiều hoặc ít hơn) đến khi chín.
tổng kết cũng khá nhộn nhịp từ người lớn Bánh chín dẻo, thơm mùi thơm của gạo nếp

đến trẻ nhỏ. Mọi người cùng chế biến thức và có màu xanh của lá. Chiếc bánh chưng
ăn, rồi cùng thưởng thức với bao câu chuyện xanh với nhân đỗ vàng, thịt mỡ chín thể hiện
trong công việc và đời sống hằng ngày. mong muốn cuộc sống an cư, lạc nghiệp
Việc bố trí chỗ ngồi từng mâm cũng của mọi người, là linh hồn trong mâm cỗ
phải rất tinh tế, có nguyên tắc. Thường thì ngày Tết. Bánh chưng được ăn kèm với dưa

người cao tuổi, có vai vế trong làng, trong hành. Dưa hành có vị cay cay, hơi chua, khi

địa chí hà đông 541