Page 552 - Địa chí Hà Đông

PHẦN 4 VĂN HÓA - XÃ HỘI

vẫn còn dùng cơi khi bày trầu cau làm sính ngoài ra còn làm bằng kim loại nhẹ; dài
lễ rước dâu. Có nơi dùng âu trầu (còn gọi khoảng 40-60 cm. Một đầu của thân điếu

là ô) làm bằng kim loại, dáng như một cái phải kín để thân điếu có thể chứa nước, đầu
vại có chân. Bình vôi đặt ở chỗ tiếp khách kia hở dùng để hút. Khi chế tác thân điếu
để tiện dùng khi têm. Muốn lấy vôi ra thì người ta thường đục lỗ xuyên qua các mắt

dùng chìa vôi để quết. Khi cần một lượng tre sao cho vẫn dễ hút nhưng nước trong
vôi nhỏ để dễ mang đi thì dùng ống vôi. thân điếu khó lọt ra ngoài khi điếu bị đổ,
Người già, răng yếu thì có cối giã trầu bằng dốc ngược... Điếu bát: Gồm có bát điếu,
kim loại để nghiền nát miếng trầu cho dễ ăn. thường làm bằng gốm, sứ là nơi chứa nước.
Ăn trầu tạo ra bã trầu nên những nhà giàu có Nõ điếu lắp ở phía trên và đục một lỗ ở gần

thường đặt ống nhổ ở chỗ tiếp khách đựng đó để cắm xe điếu vào khi hút. Xe điếu phổ
bã trầu. Bộ đồ ăn trầu được mua về từ các biến là bằng cần trúc nhỏ, đục rỗng ruột. Bát
phố ở Hà Nội hoặc được bày bán ở chợ Hà điếu thường có hoa văn hay hình vẽ cho có

Đông, các quán hàng xén. tính mỹ thuật, xe điếu cầu kỳ thì cũng có thể
Ngày nay, tục ăn trầu và mời trầu ít phổ chạm, khắc. Bát điếu được đặt trong một vật
biến như xưa, nhưng trầu cau vẫn là thứ có hình như cái chậu nhỏ, có khi chỉ là một
không thể thiếu trong việc giao hiếu, kết cái bát sắt to nhưng cũng có khi được làm
thân, lễ tế, cưới hỏi, bởi miếng trầu đã mang bằng gỗ sơn mài, có tác dụng chứa tro của

đậm dấu ấn văn hóa Việt Nam. Miếng trầu thuốc lào khi hút xong và nước từ bát điếu
gắn bó với người dân Hà Đông với nhau. có thể tràn ra ngoài để giữ vệ sinh. Điếu bát
Nó còn chứa đựng và chuyển tải tình cảm không thuận lợi khi mang xách nên thường

sâu đậm của người dân đối với quê hương, dùng để hút ở nhà. Xưa, hạng trung lưu ở
gia đình. Cầu Đơ, Đa Sỹ, Vạn Phúc hay dùng điếu bát
* Hút thuốc lào: bằng sứ đựng trong bát điếu gỗ tiện có quai
Thời xưa, ngoài miếng trầu là đầu câu xách. Xe điếu là ống trúc thẳng vẽ hoa văn
chuyện, thuốc lào cũng được ngườI dân Hà bằng dùi nóng. Điếu ống, còn gọi là điếu

Đông đem ra mời khách, hút thuốc lào còn dóng: Thân điếu tương tự điếu cày nhưng
được gọi là ăn thuốc lào. ngắn và to hơn, làm bằng gỗ quý, xương
Thuốc lào sau khi gieo trồng và thu ống của động vật hoặc bằng ngà... Nó có thể

hoạch chủ yếu được chế biến thủ công, lá đặt đứng vững được khi sử dụng chứ không
được rửa, lau sạch sau đó được thái, xắt nhỏ cần cầm như điếu cày và có quai xách. Điếu
ra, phơi khô rồi hồ để tiện cho việc đóng ống được chế tác rất tinh xảo, nõ điếu bịt
thành bánh. Công cụ để hút thuốc lào là sử bạc, thân cũng bịt bạc hoặc khảm xà cừ
dụng điếu, có ba loại chính: Điếu cày: Thân nhưng xe điếu là một cần trúc rất dài, đầu

điếu hình ống, hay được làm bằng tre, nứa, cũng bịt bạc. Loại điếu này chỉ những nhà

552 địa chí hà đông