Page 439 - Địa chí Hà Đông
P. 439
KINH TẾ PHẦN 3
So sánh kỹ hơn giữa các thửa ruộng tư chỉ khác nhau ở mức độ nhiều ít mà thôi.
điền và công điền, không thấy có sự khác Thôn Thượng Mạo, xã Bác Lãm có 15
biệt lớn ở hạng ruộng (hạng 2 hoặc hạng thửa ruộng do người Thôn Quan cùng xã
3), hoặc hạ điền và thu điền, song một phụ canh, đồng thời lại phụ canh nhiều
hiện tượng phổ biến là công điền thường ở Động Lãm. Ruộng của thôn Quan có
phân bố rải rác các xứ đồng, lại chủ yếu một số thửa của người Cự Đà, Bối Khê,
là thửa có diện tích nhỏ. Như trường hợp Hồng Khê phụ canh, nhưng người Thôn
thôn Thị Lang, 7 mẫu 8 sào 5 thước công Quan lại phụ canh nhiều ở ở Động Lãm,
điền nằm rải rác trên 16 xứ đồng, không Thắng Lãm....
có xứ/thửa nào có quá một mẫu công điền; Có thể thấy ruộng phụ canh trên địa
trong khi đó tư điền hầu hết trên một mẫu, bàn Hà Đông chủ yếu của người dân Cự
một số thửa có tới 3,5-4,5 mẫu. Đà, Bối Khê (nay thuộc Thanh Oai), tiếp
Ruộng tư chiếm phần lớn ruộng đất ở đó là La Khê, thôn Quan, Linh Đường
tất cả các xã thôn. Điển hình như Thôn (nay thuộc Thanh Trì),... Cũng có nhiều
Quan, xã Bác Lãm có trên 485 mẫu công trường hợp, người có ruộng phụ canh đến
tư điền thổ, nhưng công điền chỉ có 3 từ nội thành Hà Nội, Phú Xuyên, Ứng
mẫu 1 sào, tư điền 447 mẫu 1 sào. Thôn Hòa, thậm chí từ Thanh Hóa. Những thôn
Cầu Đơ, xã Thượng Thanh Oai có tổng xã có nhiều ruộng phụ canh trên địa bàn
diện tích công tư điền thổ trên 333 mẫu là Cầu Đơ, Cầu Trì, Yên Phúc, Xa La.
thì công điền có 16 mẫu, tư điền trên 248 Trong đa số trường hợp, người có ruộng
mẫu, phần lớn là phụ canh (153 thửa), chủ phụ canh ở một địa bàn nào đó thường
yếu là La Khê 67 thửa, Vạn Bảo (37 thửa), đến từ một làng nhất định, không quá xa.
Cự Đà, Hà Trì, Ba La. Trên đất Cầu Đơ Phụ canh ở đồng gần, lại có đông người
còn có công điền của La Khê. cùng mua ruộng phụ canh để tiện canh
Hầu hết ruộng tư được phân canh cho tác và quản lý. Xứ Đường Triền, Đa Sỹ,
người trong thôn xã, với diện tích khác có 11 thửa ruộng, trong đó có 6 thửa phụ
nhau. Bên cạnh đó, tình trạng phụ canh đã canh, tất cả đều là người Cự Đà. Xứ Cửa
khá phổ biến ở hầu khắp các làng xã. Rất Chùa, xã Động Lãm có tới 23 thửa phụ
hiếm trường hợp không có hiện tượng phụ canh, chủ yếu của người dân Thắng Lãm
canh như ở Huyền Khâu. và Bác Lãm...
Tại địa bàn của tất cả các thôn xã Đi sâu vào tìm hiểu về tình hình sở hữu
được phản ánh trên địa bạ đều có ruộng ruộng đất ở một làng cụ thể là làng Đa Sỹ,
đất của người nơi khác phụ canh, hay cho ra số liệu sau:
nói cách khác là người dân ở các thôn xã
đều có ruộng phụ canh tại thôn xã khác,
địa chí hà đông 439