Page 434 - Địa chí Hà Đông
P. 434

PHẦN 3  KINH TẾ










                                                  CHươNg 11

                                ĐỊA BẠ VÀ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI











                      ình hình ruộng đất ở Hà Đông trước  Đồng Dương, diện tích công châu thổ bị
                      Cách  mạng  Tháng  Tám  năm  1945  sạt lở tới 5 mẫu.
              Tđược phản ánh chủ yếu qua địa bạ .                 Đáng chú ý là qua địa bạ cho thấy hiện
                                                          1
              Khai thác tư liệu địa bạ của một số thôn, xã  tượng khá phổ biến các thôn xã có ruộng đất
              trên địa bàn Hà Đông cho thấy tình hình ruộng  nơi khác tại địa phận. Chỉ có Đa Sỹ, Cầu Trì
              đất tại đây vào năm 1804,1805 như sau:          và  Mậu  Lương  không  có  hiện  tượng  này.
                 11.1. Về các loại ruộng đất                  Một số nơi, loại này có diện tích tương đối
                 Các làng xã thường có các loại điền, thổ  lớn, như Thôn Quan (trên 15 mẫu), thôn Thị

              cơ bản như: Công điền (ruộng công, do xã  Lang, thôn Yên Phúc (trên 12 mẫu). Hầu hết,
              thôn quản lý), công thổ (đất công, do xã  đây là ruộng công, chỉ một số nhỏ là ruộng
              thôn quản lý), tư điền (ruộng tư), thổ trạch  thần từ phật tự (xem bảng). Một thôn xã, có

              viên trì (nhà đất, vườn ao), thần từ phật tự  tới mấy loại ruộng đất của tới vài xã thôn
              (ruộng đền, miếu, chùa), tha ma, thổ phụ.  khác tồn tại trong địa phận, như thôn Quan
              Đây là những loại đất mà địa bạ tất cả các  có đất công, thần từ điền và công trì các thôn
              xã,  thôn  đều  thể  hiện.  Ngoài  ra,  địa  bạ  Ba La, Nhân Trạch, Văn Nội, thôn Thị, thôn
              cũng cho thấy một số loại khác như: Công  Thị Lang, Thượng Mạo. Ruộng đất nơi khác

              thổ (ở Mậu Lương, Xa La), công pha thổ  thuộc địa bàn thôn Huyền Khâu chỉ có 3 mẫu
              (ở Thắng Lãm), công pha điền (ở Huyền  3 sào 5 thước nhưng bao gồm công điền xã
              Khâu, thôn Quan), công pha trì (ở Thượng  Động Lãm, Thần từ điền thôn Thượng Mạo,

              Mạo),  thâm  tuấn  tư  điền  (Thôn  Quan)...  thần  từ  điền  xã  Tuân  Lộ,  Công  điền  thôn
              Ở Mậu Lương, địa bạ còn ghi rõ cả diện  Nhân Trạch. Đương nhiên, hiện tượng này
              tích của giếng làng. Xã Đồng Hoành, tổng  cũng có nghĩa là hầu hết các thôn xã có ruộng
                                                              đất tại địa bàn thôn xã khác. Một số địa bạ có
              1   Tham  khảo  từ:  Vũ  Văn  Quân  (Chủ  biên):     nêu về học điền, kỵ điền, hậu điền... nhưng
                  Tuyển tập địa bạ Thăng Long- Hà Nội, Nxb Hà
                  Nội, 2019.                                  thể hiện luôn trong trong phần tư điền.


              434       địa chí hà đông
   429   430   431   432   433   434   435   436   437   438   439