Page 434 - Địa chí Hà Đông
P. 434
PHẦN 3 KINH TẾ
CHươNg 11
ĐỊA BẠ VÀ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
ình hình ruộng đất ở Hà Đông trước Đồng Dương, diện tích công châu thổ bị
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 sạt lở tới 5 mẫu.
Tđược phản ánh chủ yếu qua địa bạ . Đáng chú ý là qua địa bạ cho thấy hiện
1
Khai thác tư liệu địa bạ của một số thôn, xã tượng khá phổ biến các thôn xã có ruộng đất
trên địa bàn Hà Đông cho thấy tình hình ruộng nơi khác tại địa phận. Chỉ có Đa Sỹ, Cầu Trì
đất tại đây vào năm 1804,1805 như sau: và Mậu Lương không có hiện tượng này.
11.1. Về các loại ruộng đất Một số nơi, loại này có diện tích tương đối
Các làng xã thường có các loại điền, thổ lớn, như Thôn Quan (trên 15 mẫu), thôn Thị
cơ bản như: Công điền (ruộng công, do xã Lang, thôn Yên Phúc (trên 12 mẫu). Hầu hết,
thôn quản lý), công thổ (đất công, do xã đây là ruộng công, chỉ một số nhỏ là ruộng
thôn quản lý), tư điền (ruộng tư), thổ trạch thần từ phật tự (xem bảng). Một thôn xã, có
viên trì (nhà đất, vườn ao), thần từ phật tự tới mấy loại ruộng đất của tới vài xã thôn
(ruộng đền, miếu, chùa), tha ma, thổ phụ. khác tồn tại trong địa phận, như thôn Quan
Đây là những loại đất mà địa bạ tất cả các có đất công, thần từ điền và công trì các thôn
xã, thôn đều thể hiện. Ngoài ra, địa bạ Ba La, Nhân Trạch, Văn Nội, thôn Thị, thôn
cũng cho thấy một số loại khác như: Công Thị Lang, Thượng Mạo. Ruộng đất nơi khác
thổ (ở Mậu Lương, Xa La), công pha thổ thuộc địa bàn thôn Huyền Khâu chỉ có 3 mẫu
(ở Thắng Lãm), công pha điền (ở Huyền 3 sào 5 thước nhưng bao gồm công điền xã
Khâu, thôn Quan), công pha trì (ở Thượng Động Lãm, Thần từ điền thôn Thượng Mạo,
Mạo), thâm tuấn tư điền (Thôn Quan)... thần từ điền xã Tuân Lộ, Công điền thôn
Ở Mậu Lương, địa bạ còn ghi rõ cả diện Nhân Trạch. Đương nhiên, hiện tượng này
tích của giếng làng. Xã Đồng Hoành, tổng cũng có nghĩa là hầu hết các thôn xã có ruộng
đất tại địa bàn thôn xã khác. Một số địa bạ có
1 Tham khảo từ: Vũ Văn Quân (Chủ biên): nêu về học điền, kỵ điền, hậu điền... nhưng
Tuyển tập địa bạ Thăng Long- Hà Nội, Nxb Hà
Nội, 2019. thể hiện luôn trong trong phần tư điền.
434 địa chí hà đông