Page 205 - Địa chí Hà Đông

LỊCH SỬ PHẦN 2

về Trung Quốc, số còn lại rút vào Cửu Chân và đều hi sinh ở Cấm Khê” .
2
và chiến đấu chống quân Mã Viện đến người Sự tích về hai chị em Ả Lã còn được lưu

cuối cùng vào cuối năm 43. Nước ta lại bị truyền ở nhiều nơi như ở làng Phú Hạng
phong kiến phương Bắc đô hộ. (xã Tân Phú, huyện Quốc Oai), làng Trung
Vùng đất ven sông Đáy ghi đậm dấu Văn (huyện Nam Từ Liêm), làng Vân Côn

ấn cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng. Vùng (xã Vân Côn, huyện Hoài Đức). Ngoài ra,
ven sông Đáy có 94 nhân vật liên quan đến nhiều làng ven sông Đáy cũng phụng thờ
khởi nghĩa Hai Bà được thờ tại 60 làng, 70 hai chị em Ả Lã . Làng Cổ Bản (phường
3
đơn vị thờ phụng. Hầu hết đều có ngày sinh Biên Giang, quận Hà Đông) thờ Ả Lã làm
và ngày hóa. Trong số 94, hơn 50 được thờ Thành hoàng làng .
4
ở Tả ngạn . Liên quan đến khởi nghĩa Hai Bà Trưng,
1
Trong cuộc khởi nghĩa và kháng chiến trên vùng đất Hà Đông còn có các di tích
của Hai Bà Trưng, nhân dân trên địa bàn Hà lịch sử, văn hóa như đình Thanh Lãm thuộc

Đông khi đó đã tham gia đấu tranh giành Tổ dân phố 1 và 2, phường Phú Lãm thờ
và giữ độc lập dân tộc. Căn cứ vào thần 2 vị anh hùng thời Hai Bà Trưng là Đinh
tích của làng Nghĩa Lộ (nay là phường Yên Cống và Đinh Lượng ; đền Thanh Lãm thờ
5
Nghĩa, quận Hà Đông) ta thấy, ông Nguyên bà Phùng Thị Chính (vợ ông Đinh Lượng)
Viên quê ở Cửu Chân (Hoằng Hóa, Thanh là nội tướng quân của cuộc khởi nghĩa ; đền
6
Hóa) giữ chức Chưởng doanh ở Cổ Châu Bà Chúa Lính thuộc Tổ dân phố 8, phường
(Thanh Oai, Hà Nội). Vợ ông là bà Trần Thị
Lâm, người làng Nghĩa Lộ. Hai ông bà sinh 2 Đặng Văn Tu, Nguyễn Tá Nhí (đồng chủ biên),
Địa chí Hà Tây, Nxb Hà Nội, Hà Nội, 2011, tr.209
được một người con gái đầu lòng đặt tên là 3 Đặng Văn Tu, Nguyễn Tá Nhí (đồng chủ biên),
Lã, sau đổi là Đê nên mọi người thường gọi Địa chí Hà Tây, sđd, tr.209
là Ả Lã Nàng Đê. Năm sau lại sinh một con 4 Kho bài giảng E - Learning, Trang web thuộc
Bộ Giáo dục và Đào tạo, Khám phá đình làng
trai tên là Quốc. Khi ông Nguyễn Viên bị Cổ Bản, (https://elearning.moet.edu.vn/elearn-
Tô Định sát hại, bà mẹ đưa hai con về sống ing/Kham-Pha-Dinh-Lang-Co-Ban-l4531/

ở làng Nghĩa Lộ. “Năm 40, Hai Bà Trưng scorm1/) truy cập tháng 10-2018
phất cờ khởi nghĩa chống Tô Định, Ả Lã 20 5 Ủy ban Nhân dân phường Phú Lãm, “Giới thiệu
di tích Đình Thanh Lãm”, Cổng thông tin điện
tuổi, chàng Quốc tròn 19 tuổi. Hai chị em tử phường Phú Lãm, quận Hà Đông, (http://

bèn tập hợp hơn 500 thanh niên trong vùng phulam.hadong.gov.vn/gioi-thieu-di-tich-dinh-
đi theo Hai Bà Trưng đánh đuổi giặc. Khi 6 thanh-lam) Truy cập tháng 10-2018
Ủy ban Nhân dân phường Phú Lãm, Giới thiệu
Mã Viện sang xâm lược, hai chị em Ả Lã di tích Đền Thanh Lãm, Cổng thông tin điện
theo Hai Bà Trưng tham dự nhiều trận đánh tử phường Phú Lãm, quận Hà Đông (http://
phulam.hadong.gov.vn/gioi-thieu-di-tich-den-
1 Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử, số 1 (232-233) I-II thanh-lam-hay-mieu-linh-tien) Truy cập tháng
1987, Tr.32 10-2018.

địa chí hà đông 205