Page 395 - Địa chí Hà Đông

KINH TẾ PHẦN 3

tập trung cho nghề dệt. Khi mùa màng đến bóng như satanh. Nền gấm thường là các
(tháng 5 và tháng 10) hầu như toàn bộ công màu lam, hồng, cánh chấu, huyền; hoa có

việc đều thuê thợ nông làm, gia đình chỉ cử màu tươi, sặc sỡ, được dệt như thêu trên nền
một người trông nom cai quản. Một số rất satanh. Một tấm gấm thường có nhiều màu,
ít gia đình cho cấy rẽ chia hai hoặc chia ba, phổ biến là 5 màu hay 7 màu, còn được gọi

tức là sau khi thu hoạch xong, người chủ ra là gấm ngũ thể hay thất thể. Gấm có vẻ đẹp
tận ruộng lấy thóc thì được 1/2 số lúa thu rực rỡ và lộng lẫy, được coi là bà hoàng của
được, còn muốn thợ gánh về đến nhà thì chỉ các sản phẩm dệt.
được 1/3 số thóc. Bên cạnh lụa và gấm, the cũng là mặt
Như vậy, trong tổ chức sản xuất đã có hàng dệt được người dùng khá ưa chuộng.

sự phân công cụ thể trong nội bộ gia đình, The dệt bằng tơ tằm để may áo dài, áo ngắn
theo từng công đoạn của một quy trình và nhuộm thâm may quần nữ. Trong đó,
sản xuất ra một tấm lụa thành phẩm, kể cả the trơn không có hoa (the ba chỉ; xuyến 5

khâu bán hàng. Việc tổ chức sản xuất đã đường, 7 đường; lương tường gạch; lương
mở rộng vượt ra khỏi phạm vi gia đình và hoa bèo; vân, mắt ngỗng, vân song rớn; xa,
không còn là trách nhiệm riêng của người xa đơn, xa lồng, xa hoa); the hoa (the hoa to
phụ nữ. Người đàn ông cũng đóng vai trò may áo dài nam; the hoa nhỏ; vân mẫu).
chính trong sản xuất, nhất là trong chế tạo, Vạn Phúc còn nổi tiếng về nghề dệt

sửa chữa công cụ, tạo dáng hoa văn, buôn đũi, đũi của Vạn Phúc mềm, óng màu vàng
bán... Hình thức tổ chức sản xuất này không kén tằm “Từ năm 1937, mặt hàng lụa Vạn
chỉ thấy riêng ở làng Vạn Phúc mà còn phổ Phúc đã tham dự hội chợ kinh tế thành

biến trong các làng thủ công truyền thống phố Marseille của nước Pháp và được giải
ở Việt Nam. thưởng cao. Hai cụ Bá Huân và Bá Vẽ là
Một số sản phẩm tiêu biểu của dệt thợ dệt giỏi của làng với trình độ nghệ nhân
Vạn Phúc đã được Pháp phong hàm “bá hộ”. Khoảng
Mặt hàng dệt Vạn Phúc đa dạng, phong hơn một ngàn loại gấm, nhiễu, vân, sa, quế,

phú với nhiều chủng loại như: lụa, gấm, đoạn, the... của Vạn Phúc có trình độ cao
vân, the, lĩnh, đũi, băng quế, đoạn sa, kỳ về độ mịn, độ bóng và nhất là phong phú
cầu, tít so,... nhưng lụa và gấm là hai mặt về chủng loại” . Nghề dệt của Vạn Phúc
1
hàng nổi tiếng nhất. Lụa Vạn Phúc mịn thời kỳ này rất hưng thịnh và phát triển khi
màng với đủ các màu và nhiều loại hoa văn, có nhiều mặt hàng phong phú, đa dạng,
kỹ thuật dệt rất tinh xảo, hoa có cái chìm, trình độ sản xuất tay nghề cao, các mặt
cái nổi, vừa nhìn thấy ngay, vừa phải soi hàng đáp ứng được những thị trường khó
lên ánh sáng mới thấy hết cái hay cái đẹp,

cái tinh túy. Gấm là mặt hàng có nền dày 1 Địa chí Hà Tây, Sở Văn hóa Thông tin Thể thao
Hà Tây xuất bản, 1992, tr.53

địa chí hà đông 395