Page 94 - Địa chí Hà Đông

PHẦN 1 ĐỊA LÝ - HÀNH CHÍNH - DÂN CƯ

Năm 1831, vua Minh Mạng cải cách hành Lê Lợi ngày nay). Thập niên 30 của thế kỷ
chính, làng Hà Trì và làng Cầu Đơ thuộc XX, Cầu Đơ còn có ấp bên kia đường 6

xã Thượng Thanh Oai, tổng Thượng Thanh (khu vực nghĩa trang liệt sỹ Hà Đông) với
Oai, huyện Thanh Oai, phủ Ứng Hòa, tỉnh khoảng chục hộ sinh sống; từ thập niên 80
Hà Nội. Năm 1918, theo Đạo dụ của vua của thế kỷ XX nhà nước cho phép giãn dân

Khải Định, quy định 5 cấp hành chính địa hình thành nên xóm Mới (nay là tổ dân phố
phương (kỳ, tỉnh, huyện, tổng, làng) thì làng Cầu Đơ 5). Cầu Đơ có các dòng họ Lưu,
Hà Trì và làng Cầu Đơ là cấp cơ sở thuộc Nguyễn, Văn, Nguyễn Hữu, Nguyễn Đình,
tổng Thượng Thanh Oai, huyện Thanh Oai, Trần, Đỗ... trước Cách mạng Tháng Tám
tỉnh Hà Đông. với khoảng 180 hộ với trên 700 nhân khẩu;

Theo thần phả, làng Cầu Đơ xưa gọi là là làng đã phố hóa một phần và có nhiều
Cầu Đa với ý nghĩa “đa nhân, đa lọc, đa người giàu có.
tài”, dân cư ở sát bên bờ hữu sông Nhuệ, từ Làng Hà Trì: nằm ở bên bờ sông Nhuệ,

Cầu Am đến Cầu Đen ngày nay, hình thành cách quốc lộ 6 khoảng 400 mét, xưa gọi là
3 xóm gọi theo nghề nghiệp là: xóm Chài, Cầu Trì. Khi cụ Đô Hồ về trí sĩ năm 1427,
xóm Đồng (làm ruộng) và xóm Chợ. Phía vua ban cho vùng đất này làm đất thang
Đông làng là sông Nhuệ cũng là ranh giới mộc, cụ chiêu dân lập ấp nên gọi tên làng là
với địa bàn các làng Mộ Lao và Văn Quán; Hồ Trì (đất của cụ Đô Hồ). Cụ Đô Hồ qua

lạch La Khê (kênh La Khê ngày nay) ở phía đời, dân làng lập miếu thờ, theo phong tục
Bắc là ranh giới làng Vạn Phúc, phía Tây và kiêng húy nên gọi chệch sang tên là làng Hà
phía Nam là đồng ruộng giáp với các làng Trì. Là nơi đất lành chim đậu, cư dân các

La Khê, Văn Phú và Hà Trì. Tên làng Cầu nơi tụ tập về Hà Trì ngày một đông.
Đa được đổi là Cầu Đơ vào khoảng cuối thế Xưa, Hà Trì được bao quanh bằng lũy
kỷ XVII. tre dày đặc, làng có 3 cổng gồm: Cổng Cái,
Năm 1896, người Pháp ra quyết định đặt cổng Quán Dọc, cổng Dẽm; có 5 xóm mang
trụ sở tỉnh Hà Nội tại địa bàn Cầu Đơ. Tên tên: xóm Rừng, xóm Chùa, xóm Đình, xóm

làng Cầu Đơ cũng được đặt làm tên tỉnh Thầy và xóm Ngoài. Nay, còn 4 xóm được
(trong thời gian từ 3-5-1902 đến ngày 6-12- gọi theo thứ tự Hà Trì 1,2,3,4 (nay là tổ dân
1904). Cầu Đơ trở thành làng tiếp giáp với phố Hà Trì 1,2,3,4).

2 mặt của khu đô thị tỉnh lỵ, có 4 xóm gồm Từ thập niên 60 của thế kỷ XX, dân cư
(xóm Chánh, xóm Trên, xóm Đồng, xóm mới sang bên phải đường liên xã (từ quốc lộ
Chùa) nay là tổ dân phố Cầu Đơ 1,2,3,4). 6 đi xuống) xây dựng nhà cửa và Nhà nước
Phần lớn đường làng ngõ xóm được lát lấy đất cấp cho cán bộ, vì vậy xóm 1 (nay là
gạch, thông ra các tuyến phố chính của đô tổ dân phố Hà Trì 1) đông dân cư nhất.

thị tỉnh lỵ, nhất là phố Nguyễn Hữu Độ (phố Đầu thế kỷ XX, Hà Trì là một trong số

94 địa chí hà đông