Page 671 - Địa chí Hà Đông

VĂN HÓA - XÃ HỘI PHẦN 4

giếng không nhìn thấy trời. Nguyễn Khoa miếu của làng (tức Miếu quán ngày nay) là
Đệ đứng ở trước cửa Giám nói to: “Ra đầu nơi báo ứng đầu thai của Tam vị Minh Tuất

bài sai, thế ra ếch mù à?” Có người nghe Đại Vương vào ngày 11 tháng Giêng năm
thấy vào nói với ban giám khảo. Quan Nhâm Tuất ba ngài sinh ra trong cùng một
giám khảo triệu Nguyễn Khoa Đệ vào quở bọc. Năm tròn 24 tuổi cũng là năm mãn tang

trách. Ông Đệ trả lời: “Ếch không nhìn phụ mẫu, theo chiếu cầu hiền của vua Hùng
thấy trời thì không mù là gì”. Quan giám Nhuệ Vương, sau khi ứng tuyển ngài cả
khảo bảo Nguyễn Khoa Đệ chữa lại đầu được phong là Chỉ huy sứ, ngài hai và ngài
bài thi, ông chữa thành “Oa tại tỉnh nhi ba là Tả và Hữu tướng quân. Cùng năm đó,
kiến tiểu kỳ thiên” (ếch ngồi đáy giếng nhận được lệnh lên đường dẹp giặc Thục,

thì thấy trời nhỏ). Quan khen và bảo ông ba ngài làm lễ tế trời đất để xuất quân, dân
làm bài luận “Con ếch nằm đáy giếng”. làng La Nhuế đã vô cùng cảm kích và đề
Nguyễn Khoa Đệ làm bài văn rất hay, nghị cho trai làng được đi xung trận cùng

đối lại với đầu đề và bài làm của những triều đình cứu nước. Ba ngài đã tuyển hàng
người dự thi. Xem xong, quan giám khảo trăm trai làng khỏe mạnh cùng đoàn quân
hỏi Nguyễn Khoa Đệ: “Học giỏi thế sao lên đường ra trận. Sau ngày thắng trận trở
không đi thi?”. Ông Đệ trả lời rằng, tại về, nhà vua khen thưởng, phong cho 3 ngài
cả tổng La từ thời Lê Trung Hưng bị cấm lấy sứ Từ Liêm làm thực ấp. Ba ngài trở về

thi. Việc đó đến tai vua. Từ đó, lệnh cấm làng La Nhuế đóng quân và cùng dân làng
thi đối với tổng La Nội bị bãi bỏ. Từ sau mở tiệc ăn mừng vào ngày 11 tháng 10. Tiệc
đó, tổng La lại có nhiều người đi thi và đang vui bỗng trên trời xuất hiện một đám

đỗ đạt. Để ghi nhớ công lao mở lại đường mây vàng và một dải mây hình như một tấm
khoa cử của Nguyễn Khoa Đệ, dân làng lụa đào buông xuống trước cửa Miếu quán
tôn ông làm cụ Khai Khoa, lập bia ở đầu đưa cả 3 ngài lên trời cao. Ra đến giữa sông
làng. Tấm bia dựng ngày mùng 2 tháng 5 Nhuệ thì không nhìn thấy nữa. Dân làng La
năm Cảnh Hưng thứ 45 (1784) cũng có Nhuế vô cùng thương tiếc làm sớ trình lên

nội dung tương tự như truyền thuyết trên. vua xin lập đền thờ. Nhà vua chuẩn y và
Hàng năm, các làng thuộc tổng La Nội đều phong cho 3 ngài là Bản Cảnh Thành hoàng
đến nhà bia lễ tạ ông vào ngày Xuân tế. Minh Tuất Đại Vương. Theo đó, hàng năm

- Truyền thuyết dựng nước và giữ nước vào ngày 11 tháng 10 nhân dân La Dương
- Truyền thuyết lễ hội khao quân làng La lại sửa lễ tam sinh để tế thần, đặc biệt trong
Dương, phường Dương Nội lễ vật phải có có trâu trắng, bởi theo bản thần
Làng La Nhuế xưa, nay là làng La tích thần sắc ngày thắng trận về La Nhuế,
Dương, là một vùng quê trù phú. Tích xưa Minh Tuất đại vương đã mổ trâu khao quân

kể lại: Thời vua Hùng Nhuệ Vương, Minh và dân làng.

địa chí hà đông 671