Page 669 - Địa chí Hà Đông

VĂN HÓA - XÃ HỘI PHẦN 4

Thấm thoắt qua đi, họ đã đến tuổi trai tìm họ Trần... tất cả đều là con cháu sinh ra từ
vợ, gái tìm chồng. Nhưng tìm đâu ra chứ. một cội, phải thương yêu đùm bọc lẫn nhau.

Làng xóm thì hết người, thiên hạ thì xa lạ? “Chuyện cây đa thiêng”.
Không biết hỏi ai, anh em họ đành sửa Ngôi đình cũ của làng Đơ trước kia ở
cái lễ mọn đặt giữa trời kêu hỏi các đấng gần bờ hữu dòng sông Nhuệ. Vào năm

thần linh. Lòng thành của họ đã thấu đến Bính Tuất (1866), ngôi đình ấy đã chuyển
cao xanh. Người anh vừa dứt lời khấn, một về xây mới ở chỗ hiện nay.
ông Tiên phúc hậu đã hiện ra, ôn tồn nói: Trước mặt ngôi đình cũ có một cây đa
- Này các con nghe ta dặn đây. Đúng giờ cổ thụ, thân mấy người ôm, tán xòe hàng
Tý đêm nay, hai con chia làm hai ngả cùng mẫu đất. Đặc biệt, cây đa có bộ rễ phụ rất

đi vòng quanh làng. Giữa đường các con dày, cành vươn tới đâu rễ chen nhau buông
gặp ai đầu tiên thì lấy người ấy làm chồng, xuống đến đấy, giăng mành lớp lớp, đung
làm vợ. Chúc các con ăn ở với nhau hòa đưa trong gió, trông rất diệu huyền.

thuận để sinh hạ lại dân làng. Người xưa vẫn truyền câu:
Nói dứt lời ông tiên vụt biến mất, còn Rễ đa thâm thì nắng
vương lại phảng phất hương thơm. Nghe lời Rễ đa trắng thì mưa.
Tiên ông, chờ đúng nửa đêm, khi con cuốc Năm này qua năm khác, không biết cây
ngoài bờ tre đã im tiếng, con dế dưới gốc đa đã bao nhiêu tuổi, lớp lớp rễ phụ của cây

bầu đã ngừng kêu, hai anh em lặng lẽ chia đa làng Đơ (cũng như những cây đa khác)
hai ngả để cùng bắt đầu cuộc hành trình cầu thường buông rủ mành mành dưới tán lá,
duyên linh thiêng. Và rồi, không thể là ai cũng có ít rễ bám vào thân cây.

khác, anh em họ đã gặp nhau đúng nơi trước Vào năm ấy, dân làng vô cùng ngạc nhiên
kia làng dựng miếu thần. Họ làm lễ tạ ơn khi thấy bao nhiêu rễ phụ của cây đa, chiều
thiên địa, rồi từ đó ăn ở với nhau, sinh năm hôm trước còn buông mành đung đưa trước
đẻ bảy, lần nào cũng vuông tròn, suôn sẻ. gió, sáng sớm hôm sau đã cuộn hết vào thân
Đời này tiếp đời kia, cứ thế, dân làng Đơ cây, từng vòng, từng vòng, y như đánh đai

dần dần trở lại nhộn nhịp đông vui từ bao vậy. Người ta kháo nhau, kéo đến xem đông
giờ chẳng mấy ai để ý. chật cửa đình. Chẳng ai biết cây đa đang báo
Để ghi nhớ đại họa xưa, sau đó dân làng trước điềm lành hay điềm dữ.

Đơ mỗi năm có chung một ngày giỗ, gọi là Dân tình còn chưa nguôi nỗi lo thì có tin
“Ngày giỗ trận”. Hôm ấy nhà nào cũng làm vui từ Kinh thành truyền về: sỹ tử nhà họ Lưu
cỗ cúng tổ tiên và mời con cháu họ hàng ở đi thi đã đăng khoa Tiến sĩ . Ngày tân khoa
1
xa về dự để cùng nhắc lại chuyện cũ, cũng vinh quy bái tổ, dân làng vui như mở hội.
là để nhắc nhau một câu cửa miệng: Dân

làng Đơ dù là họ Lưu, họ Nguyễn hay họ Lê 1 Lưu Hy đỗ Tiến sĩ Khoa Nhâm Tuất (1478), niên
hiệu Hồng Đức thứ 9 đời vua Lê Thánh Tông.

địa chí hà đông 669