Page 667 - Địa chí Hà Đông
P. 667
VĂN HÓA - XÃ HỘI PHẦN 4
“Quay tơ ra mắc, ra mành khi hóa của Đức Thành hoàng. Chuyện
Mắc thì mắc dọc, mành thì dệt ngang rằng: Thuở ấy, vào một buổi chiều u ám
Mốt son thì dệt đầu hàng, trên đầu Cầu Đơ qua sông Nhuệ (chỗ Cầu
Mốt cục thì đánh go ngang cho bền”. Trắng bây giờ, ngày xưa là cầu gỗ, lợp
Có thể thấy, những câu ca dao nhẹ nhàng, mái, gọi là thượng gia, hạ kiều), có cụ bà
bay bổng thấm đậm tình sắc hương quê đã bán nước chè. Khi cụ sắp dọn hàng về thì
diễn tả được đời sống kinh tế, xã hội, văn thấy một ông tướng ghìm ngựa ngay trước
hóa của những con người trên mảnh đất Hà lều. Cụ chưa kịp định thần thì ông tướng
Đông xưa và nay. đã cất tiếng:
* Truyền thuyết: - Chào cụ, cụ có thấy ai bị đứt cổ như ta
- Truyền thuyết văn hóa mà sống được không?
Chuyện cổ dân gian ở làng Đơ . Bấy giờ cụ mới nhìn kỹ thấy trên cổ ông thắt
1
Làng Đơ có tên chữ là Cầu Đa (cầu đa một chiếc khăn trắng đã loang máu đỏ. Chẳng
phúc, đa lộc...) nằm bên hữu ngạn dòng Nhuệ hay cơ sự gì đã xảy ra với ông? Cụ thầm nghĩ
Giang, trước kia thuộc tổng Thượng Thanh vậy. Cụ đâu có biết mấy tháng nay trong thành
Oai, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông; nay là có loạn . Cụ định tìm một lời an ủi, nhưng bản
2
phường Hà Cầu, quận Hà Đông, thành phố tính thật thà, cụ đành ái ngại nói:
Hà Nội. - Thưa Ngài, già ngồi ở đây đã lâu, chưa
Làng Đơ có truyền thống văn hiến lâu thấy ai bị chém đứt cổ mà còn sống được!
đời. Về khoa bảng có 2 vị đỗ tiến sĩ. Về các Ông tướng nghe dứt, thở dài, lướt nhìn
di tích văn hóa - lịch sử có cả một quần thể xung quanh hỏi tiếp:
gồm đình, chùa, đền, miếu còn được bảo - Đây là đâu?
tồn nguyên vẹn, tiêu biểu là ngôi đình làng - Thưa Ngài đây là làng Đơ ạ!
với lễ hội cổ truyền độc đáo. Trong làng “Ta nhớ ra rồi, mảnh đất này đã có tình
còn truyền tụng nhiều câu chuyện dân gian nghĩa với ta, nơi ta từng ém quân để tiến
nói về quá khứ giữ đất, lập làng, xây dựng đánh giặc Minh trong trận Ba La Kiều”,
quê hương và ca ngợi mối cố kết gắn bó nghĩ vậy, ông đưa tay cởi chiếc khăn trên cổ
cộng đồng. trao cho cụ và nói rõ từng lời:
“Sự tích chiếc khăn thấm máu”. - Ta cho giọt máu này đem về mà thờ!
Tương truyền ngày xưa, trong khám Đoạn ông phi ngựa chạy tiếp về phía
hậu cung đình làng có lưu một chiếc khăn 2 Chỉ vụ mồng 3 tháng 10 năm Kỷ Mão (1459)
thấm máu. Đó là kỷ vật cuối cùng trước Lê Nghi Dân nổi loạn, giết vua Lê Nhân Tông,
tự xưng Vua. Một số trung thần chống lại, bị
1 Theo sách: Người Hà Tây trong làng Khoa giết trong nhóm đó có Đỗ Bí (theo Tóm tắt niên
bảng - Nguyễn Tá Nhí Chủ biên, Sở VHTT Hà biểu lịch sử Việt Nam của Hà Văn Thư - Trần
Tây xuất bản, 2001. Hồng Đức, Nxb VH-TT 1999).
địa chí hà đông 667
