Page 632 - Địa chí Hà Đông

PHẦN 4 VĂN HÓA - XÃ HỘI

tương đối dễ dàng do nơi học có thể được tổ tiểu học Pháp - Việt, 112 lớp với 4.230 học
2
chức trong các đình, chùa, miếu. Giáo viên sinh. Có 19 thầy giáo và 1 cô giáo chính và

thường là những người đã thi đỗ trong các 90 thầy cô là trợ giáo đều thuộc quyền quan
kỳ thi Nho học hoặc đã qua trường Pháp - Thanh tra Học chính. Do đó, đã phần nào có
Việt chỉ cần làm tờ cam đoan tuân theo luật tác động đến bộ mặt làng xã như có nhiều

lệ của làng xã trong việc dạy dỗ con em là trường làng hơn, số lượng con em được bố
có thể dự tuyển. Chủ trương của Nha Học mẹ cho đi học nhiều lên.
chính là loại bỏ dần những tổng sư và thay Mô hình nhà trẻ trong cuộc cải lương
bằng các giáo viên được đào tạo từ trường hương chính mà chính quyền Pháp đưa
Pháp - Việt. không phổ biến mà chỉ có ở một số làng cải

Như vậy, bên cạnh những trường công lương tiêu biểu như: Thượng Cát, Đại Mỗ,
do Nhà nước đài thọ, còn có loại trường tư Xuân Tảo phủ Hoài Đức; Phương Trung,
do các làng xã tự đứng ra tổ chức. Ngoài các làng Chuông huyện Thanh Oai; Thanh Liệt

trường công và trường tư dạy học tại các huyện Thanh Trì; Khương Thượng, Thụy
làng xã, Tổng đốc Hà Đông lúc ấy là Hoàng Khuê huyện Hoàn Long; La Khê huyện
Trọng Phu chủ trương cho mở 4 trường Thường Tín. Có thể nói, mục đích xây dựng
công nghệ thực hành, bằng tiền đóng góp “ấu trĩ viên” là rất văn minh, xây dựng
của dân, chuyên dạy các nghề thủ công mỹ cũng tốn kém tiền của dân, nhưng đi vào sử

nghệ như nặn đồ đất, làm dù Nhật Bản, làm dụng lại không mang lại kết quả như mong
ren, làm quạt và các đồ gỗ ở Thượng Cát, muốn. Tại làng Thượng Cát, để xây dựng
Phương Trung, Hữu Từ và thị xã Hà Đông. ấu trĩ viên, làng bỏ ra 2.000 đồng, nhưng

Mục đích của việc lập trường dạy nghề để chưa được 3 năm phải đóng cửa vì chỉ có
giúp cho học sinh ở các trường Pháp - Việt số ít con nhà giàu đến học, còn các gia đình
hay trường làng trong tỉnh sẵn có nơi học nghèo không đủ tiền cho con đến lớp. Vì
nghề, nếu không muốn hoặc không có điều mỗi tháng chi phí một cháu tới 20 đồng.
kiện học tiếp lên nữa. Nhìn chung, mô hình nhà trẻ này hầu như

Ngoài trường tư được mở nhiều hơn, vẫn chỉ là hình thức.
trường công cũng được chính quyền Pháp và Từ năm 1930, có một số lớp học do các
tỉnh Hà Đông quan tâm. Cho nên, số lượng nhà hoạt động cách mạng lập ra. Đồng chí

các trường có tăng lên tại các phủ huyện tỉnh Lều Thọ Nam - Thành ủy viên Đảng bộ Hà
3
Hà Đông. Năm 1921 ở tỉnh Hà Đông có 60 Nội về La Khê nắm bắt một số thanh niên
trường Pháp - Việt với 1.700 học sinh. Năm
1
1924, ở tỉnh Hà Đông tăng lên có 75 trường 2 Rouan (1925), Hà Đông tỉnh dư địa chí, Trung
Bắc Tân văn, Hà Nội, tr.25.
1 Rouan (1925), Hà Đông tỉnh dư địa chí, Trung 3 Đồng chí Lều Thọ Nam quê ở Nhị Khê, Thường
Bắc Tân văn, Hà Nội, tr.24. Tín.

632 địa chí hà đông