Page 238 - Địa chí Hà Đông

PHẦN 2 LỊCH SỬ

Sau lễ hội, nhân dân lại tập trung vào dân nội tịch cho rút ngạch miễn thuế hoãn
lao động sản xuất. Thanh Oai, Từ Liêm 3 năm mới phải điền tục; những nhà đổ nát

gần với sống Đáy, sông Hồng nên công tác thiệt hại nặng thì cấp cho 1 quan tiền, 1
trị thủy và làm thủy lợi thường xuyên ảnh phương gạo, thiệt hại nhẹ thì đều cấp cho 1
hưởng đến dân. Vì thế, năm 1834, Tổng quan tiền. Những binh lính làng nào nhiều

đốc Hà Ninh là Đoàn Văn Trường tâu lên lần thiếu ngạch thì chiếu theo thứ tự, hạng
vua Minh Mệnh: Đê điều hai huyện Thanh bị hại lắm đều cho hoãn hạn 1-2-3 năm có
Trì, Thanh Oai, một là để ngăn nước sông thứ bậc khác nhau...Sang năm đến kỳ duyệt
Nhị (đê Thanh Trì dài hơn 5.290 trượng), dân tuyển lính, ở Bắc Kỳ, những hạt bị hại,
một là để ngăn nước sông Hát (đê Thanh đều cho hoãn một lần .
2
Oai dài hơn 5.190 trượng)... Dân sở tại cho Thiên tai, dịch bệnh, cùng với sự áp
rằng đê các huyện đã bỏ từ năm ngoái đều bức, bóc lột của chế độ phong kiến làm
muốn thôi đắp một loạt, để cho sức dân thư đời sống nhân dân khó khăn. Dưới thời

thả và việc nông được tiện lợi. Vua Minh Nguyễn, hàng trăm cuộc nổi dậy đấu tranh
Mệnh tán thành . chống phong kiến đã nổ ra trên cả nước,
1
Tuy nhiên, công tác đê điều không thể tiêu biểu là khởi nghĩa của Phan Bá Vành
lơ là. Do hằng năm đều có mưa lũ nên vùng ở Thái Bình (1821-1827), Nông Văn Vân ở
Hà Đông khó tránh ngập lụt. Năm 1856, Cao Bằng (1833-1835), Lê Văn Khôi ở Gia

Tổng đốc Hà Ninh Lâm Duy Hiệp làm Định (1833-1835), Cao Bá Quát ở Hà Nội
sớ báo cáo tình hình nước lụt ở Chương (1854-1856).
Đức, Thanh Oai, Sơn Minh, Hoài An từ Cuộc khởi nghĩa do Cao Bá Quát chỉ

4-7 thước, ở Thượng Phúc, Phú Xuyên... huy đã đốt cháy liên tiếp phủ lỵ Ứng Hòa và
cùng hai tổng Đạo Tú, Trầm Lộng huyện huyện lỵ Thanh Oai, tràn sang huyện Yên
Sơn Minh từ 10-14 thước. Nhân dân chết Sơn, phủ Quốc Oai, tỉnh Sơn Tây đánh phá,
đuối 333 người, nhà cửa trôi mất và đổ nát bắn giết bọn quan lại, cường hào. Tổng đốc
(6.671 nóc nhà). Để khắc phục một phần Nguyễn Bá Nghi phái bộ biền đi đánh, quân

tình trạng thiếu đói của dân các địa phương khởi nghĩa lui chạy qua phủ Vĩnh Tường,
trên, vua Tự Đức chuẩn cho các huyện đốt cướp huyện thành Tam Dương. Sau đó,
thuộc hạt ấy thuế vụ chiêm năm nay và số Cao Bá Quát đưa quân tiến đến huyện Mỹ

còn thiếu năm trước, cùng là tiền thóc vụ Lương liên kết với Suất đội cơ Sơn Dũng
mùa này đều cho miễn hết. Nhân dân người là Bạch Công Tuấn làm cho thanh thế của
nào bị chết đuối đều cấp cho 3 quan tiền; nghĩa quân ngày càng vang dội. Nguyễn Bá

1 Quốc sử quán triều Nguyễn, Đại Nam thực lục 2 Quốc sử quán triều Nguyễn, Đại Nam thực lục
chính biên (Đệ nhị kỷ), tập IV, Nxb Khoa học chính biên (Đệ nhị kỷ), tập VII, Nxb Khoa học
Xã hội, Hà Nội, 1963, tr.404 Xã hội, Hà Nội, 1963, tr.468

238 địa chí hà đông