Page 726 - Địa chí Hà Đông
P. 726
PHẦN 4 VĂN HÓA - XÃ HỘI
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tặng Bạch Thái Bưởi đã cho thấy con mắt
thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhất. nhìn xa trông rộng của mình khi nhìn ra cơ
Những công trình nghiên cứu khoa học hội kiếm tiền bằng cách trở thành đối tác
của Giáo sư - Viện sỹ Nguyễn Văn Hiệu chính cung cấp tà vẹt cho dự án xây dựng
đã có những đóng góp quan trọng vào nền đường sắt lớn nhất Đông Dương lúc bấy giờ
khoa học Quốc tế - nền khoa học vật lý lý là đường sắt xuyên Việt Bắc - Trung - Nam
thuyết ở Việt Nam, nâng cao mối quan hệ và chiếc cầu bắc qua sông Cái (sông Hồng)
giữa nền khoa học nước ta với nền khoa học là cầu Doumer (cầu Long Biên ngày nay).
các nước tiên tiến. Bạch Thái Bưởi đã dồn tất cả vốn liếng, lặn
Giáo sư có 9 người em, trong đó có 6 người lội tìm gỗ tốt làm tà-vẹt bán cho Sở Hỏa xa
là Giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ. Đông Dương. Năm 1902, cầu Doumer được
* Doanh nhân Bạch Thái Bưởi: khánh thành. Khi ấy, Bạch Thái Bưởi đã trở
Vào cuối thế kỷ XX, khi nhắc đến những nên rất giàu có.
người giàu có nhất của đất Việt, người dân Khoảng năm 1908-1909, Bạch Thái
thường truyền miệng nhau câu nói “Nhất Sĩ, Bưởi chuyển hướng sang kinh doanh vận tải
Nhì Phương, Tam Xương, Tứ Bưởi”. Nhân đường thủy. Quyết định này là khởi nguồn
vật thứ tư được nhắc đến trong câu nói này cho danh hiệu “Vua tàu thủy Việt Nam” và
là Bạch Thái Bưởi. “Chúa sông Bắc Kỳ” của Bạch Thái Bưởi
Bạch Thái Bưởi, nguyên gốc họ Đỗ, tên sau này. Ông đã tạo dựng một cơ nghiệp
thật là Đỗ Thái Bửu, quê ở làng An Phúc, khép kín từ chạy tàu đến đóng tàu, sửa chữa
huyện Thanh Trì, tỉnh Hà Đông (nay là Yên tàu và các chi nhánh ở nhiều nơi. Ngày 7-9-
Phúc, phường Phúc La, quận Hà Đông). 1919, công ty của Bạch Thái Bưởi đã hạ thủy
Bạch Thái Bưởi sinh ngày 8-7-1875 - Ất tại Cửa Cấm (Hải Phòng) chiếc tàu Bình
Hợi, trong một gia đình nông dân nghèo Chuẩn hoàn toàn do người Việt thiết kế, thi
nhưng có học. Cha mất sớm, ông ở với mẹ. công. Con tàu Bình Chuẩn dài 42m, rộng
Xuất thân là một thư ký cho viên Công sứ 7,2m, cao 3,6m, trọng tải 600 tấn, động cơ
Pháp Bonnet, năm 20 tuổi, Bạch Thái Bưởi compound 450 mã lực, chạy bằng hơi nước,
bắt đầu quan tâm đến việc kinh doanh. Nhờ vận tốc đạt 8 hải lý/giờ. Tàu chạy chuyến
tư chất thông minh, ông được Phủ Thống sứ đầu tiên từ Hải Phòng cập bến Sài Gòn ngày
Bắc Kỳ cử sang Pháp giới thiệu những sản 17 tháng 9 năm 1920, được xem là sự kiện
phẩm của Việt Nam tại hội chợ Bordeaux. tượng trưng cho “Phong trào chấn hưng
Trong những ngày ở Pháp, Bạch Thái Bưởi thương trường cổ động thực nghiệp” của
nỗ lực tìm hiểu, học hỏi cung cách buôn giới tư sản Việt Nam lúc đó.
bán, cách tổ chức và quản lý sản xuất, nghệ Đỉnh cao phát triển của công ty là khoảng
thuật khuếch trương thương nghiệp... cuối thập niên 1920 đầu 1930; khi ấy công
726 địa chí hà đông