Page 721 - Địa chí Hà Đông

VĂN HÓA - XÃ HỘI PHẦN 4

đình tuyển dụng được một đội ngũ quan lại Mùa xuân năm Quý Mùi, niên hiệu Quang
có học vấn cao, thanh liêm và chính trực. Thuận thứ 4 (1463), Hoàng Trình Thanh mất,

Đây chính là giai đoạn thuận lợi nhất của hưởng thọ 53 tuổi. Sử gia Phan Huy Chú
Hoàng Trình Thanh. đánh giá về ông như sau: “Tính trong sạch,
Tháng 11 năm Quý Hợi, niên hiệu Thái cứng cỏi, thuần hậu và thẳng thắn, làm quan

Hòa thứ nhất (1443), Hoành Trình Thanh với trong ba kỷ, các sĩ phu đều suy tôn” .
3
chức Nội mật viện chánh chưởng được cử làm * Danh y Hoàng Đôn Hòa:
Phó sứ sang nhà Minh tạ ơn việc sắc phong cho Thần tích miếu làng Đa Sỹ, quận Hà Đông
vua Lê. có ghi: “Hoàng Đôn Hòa ở thôn Huyền Khê,
Mùa xuân năm Đinh Mão, niên hiệu xã Thanh Oai Trung, tổng Thanh Oai Thượng,

Thái Hòa thứ 5 (1447), Hoành Trình huyện Thanh Oai, phủ Ứng Thiên, thi đậu
Thanh từ chức Nam đạo Phó sứ Nội mật Giám sinh, ẩn cư dạy học, rất tinh thông nghề
viện được thăng Hàn lâm viện Thị độc, y”. Sự nghiệp của danh y Hoàng Đôn Hòa

coi cục Ngự tiền học sinh. Hàn lâm viện có vai trò lớn đến nền y dược học cổ truyền
được đặt từ thời nhà Lý, nhưng mới chỉ đặt đương thời và ảnh hưởng mãi về sau.
chức Học sĩ. Nhà Lý mới xây dựng vương Triều Nguyễn sắc phong cho danh y Hoàng
triều vẫn đặt các quan Hàn lâm viện, có Đôn Hòa là “Lương dược linh thông cư sĩ” và
những chức Phụng chỉ Học sĩ, Thị độc, vợ là Phương Dung hay Phương Anh công chúa

Thị giảng, Trực học sĩ, Tri chế cáo, Đãi cùng làm thuốc là “Thục trinh ý kỳ nương”.
chế, Hiệu kiểm. Sau lại đặt Đại học sĩ làm Năm Nguyên Hòa thứ nhất, Quý Tỵ (1533),
quan Viện trưởng. đời vua Lê Trang Tông có bệnh dịch tả và bệnh

Năm Kỷ Mão, niên hiệu Diên Ninh thứ sốt rét ác tính làn tràn cả nước. Trước tình hình
nhất (1459) triều Lê Nghi Dân, Hoành đó, danh y Hoàng Đôn Hòa đã phát thuốc, chữa
Trình Thanh được cử làm Phó sứ đi nộp bệnh cứu sống được nhiều người, nhân dân địa
cống và xin nhà Minh bãi bỏ việc mò ngọc phương coi là phúc tinh mà thanh danh của ông
trai . Năm Nhâm Ngọ, niên hiệu Quang cũng vang xa khắp cả nước.
1
Thuận thứ 3, Hoàng Trình Thanh được Năm Giáp Tuất (1574), đời vua Lê Thế
thăng làm Môn hạ sảnh Hữu ty lang trung, Tông, danh y Hoàng Đôn Hòa được cử làm
Tham tri Hải Tây đạo quân dân bạ tịch, điện hộ lục quân trong đạo quân của triều

Kỵ đô úy . đình đi đánh quân Mạc Mậu Hậu ở miền
2
núi phía Bắc. Sau khi thắng trận, ông được
1 Ngô Sĩ Liên và sử thần triểu Lê: Đại Việt sử ký
toàn thư, tập 3, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, thăng Thị lộ Thái y viện phủ thiên và phong
1968, tr.170. tước Lương dược hầu.
2 Ngô Sĩ Liên và sử thần triểu Lê: Đại Việt sử ký
toàn thư, tập 3, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 3 Phan Huy Chú: Lịch triều hiến chương loại chí (Nhân
1968, tr.183. vật chí), tập 1, Nxb Giáo dục, Hà Nội, 2007, tr.441.

địa chí hà đông 721