Page 729 - Địa chí Hà Đông
P. 729
VĂN HÓA - XÃ HỘI PHẦN 4
về nhà, trong người Bà đầy thương tích do Hoàng Văn Thụ - Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ ở
bị tra tấn. Ngày 24-3-1942 tức ngày 8-2 âm nhà bà Nguyễn Thị Thiêm.
lịch, bà Đồ Hoan “Chị cả Bắc Kỳ” từ trần. Từ khi ATK - cơ quan Xứ ủy chuyển về
* Anh hùng - Liệt sĩ Vũ Văn Lanh: Yên Lộ, Vũ Văn Lanh được mẹ dạy dỗ, chỉ
Vũ Văn Lanh sinh năm 1927, quê ở thôn bảo từ việc giữ bí mật đến cảnh giới, nghe
Yên Lộ, nay thuộc phường Yên Nghĩa, quận ngóng tình hình và cùng mẹ chuyển giao tài
Hà Đông. Vũ Văn Lanh sinh trưởng trong liệu cho Xứ ủy.
một gia đình nông dân. Cha anh là người Ở độ tuổi 13, 14, Vũ Văn Lanh đã nhận
giàu lòng yêu nước và cách mạng. Mẹ anh thức những vấn đề mẹ dạy dỗ. Anh đã giác
là Nguyễn Thị Tỳ (còn gọi là bà Tảng), ngộ cách mạng, trở thành giao thông viên
một đảng viên của chi bộ Yên Lộ được kết của Xứ ủy. Anh đã có những đóng góp quan
nạp đầu năm 1940. Vũ Văn Lanh là cháu trọng vào việc giữ gìn bí mật, canh gác, nắm
ngoại của cụ Đồ Tương và gọi bà Đồ Hoan và phát hiện, theo dõi người lạ mặt có nghi
(Nguyễn Thị Thủy) là bác. Hai mẹ con bà vấn đến địa phương, tham gia đưa tài liệu, thư
Nguyễn Thị Tỳ đều có ảnh hưởng sâu sắc về tín của Xứ ủy đến những địa điểm được giao.
lòng yêu nước trong gia đình cụ Đồ Tương, Mọi hoạt động diễn ra của ATK Xứ ủy trong
một nhà nho hoạt động trong phong trào những tháng đầu năm 1940 đều ổn định.
Đông kinh nghĩa thục. Do sự cố từ một địa phương khác, mật
Quê hương Yên Lộ vốn có phong trào thám Pháp ở Hà Nội cho người về Yên Lộ
đấu tranh đòi dân sinh dân chủ sôi động dò xét tình hình. Với tinh thần cảnh giác, Ban
trong những năm 1936-1939. Giữa năm cán sự ATK kịp thời chỉ đạo di chuyển nơi ở,
1939, chi bộ Đảng Yên Lộ được thành lập làm việc, tài liệu của cơ quan trước khi mật
do đồng chí Trịnh Bá Bổng làm Bí thư. thám ở Hà Nội sục về Yên Lộ.
Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ. Mật thám Pháp tiến hành vây chặt xóm An
Đảng rút vào hoạt động bí mật. Xứ ủy Bắc Quốc, thôn Yên Lộ, nhưng không bắt được
kỳ chọn Vạn Phúc, La Cả, Yên Lộ làm An cán bộ Xứ ủy. Mật thám Pháp đã bắt Vũ Văn
toàn khu (ATK) để lãnh đạo phong trào cách Lanh và mẹ anh. Tại Sở mật thám Hà Nội, hai
mạng trong toàn xứ. mẹ con đồng chí Vũ Văn Lanh bị tra tấn dã
Đầu năm 1940, cơ quan Xứ ủy Bắc kỳ man. Không khai thác được gì và không tìm
chuyển từ La Cả về Yên Lộ. Những gia đình được chứng cớ, chính quyền thực dân phong
đảng viên ở chi bộ Yên Lộ và một số hộ kiến buộc phải trả tự do cho Vũ Văn Lanh và
thân cận khác là cơ sở nuôi giấu, bảo vệ cán mẹ anh. Vì bị tra tấn tàn bạo. Sau một thời
bộ ATK Xứ ủy. Gia đình bà Nguyễn Thị Tỳ gian ngắn trở về nhà, Vũ Văn Lanh đã qua đời.
- nhà của Vũ Văn Lanh là nơi ở và làm việc Tấm gương hy sinh bảo vệ Đảng của
của đồng chí Hoàng Quốc Việt. Đồng chí thiếu niên Vũ Văn Lanh là gương sáng bất
địa chí hà đông 729
