Page 733 - Địa chí Hà Đông
P. 733
TỔNG LUẬN
HÀ ĐÔNG - VÙNG ĐẤT “ĐỊA LINH, được. Thời kỳ khai hoang lập ấp, ông Hoàng
NHÂN KIỆT” Trình Thanh là con cụ Hoàng Phúc Xuyên
Trong suốt chiều dài hàng ngàn năm (ông tổ làng) tham dự khoa thi do triều đình
dựng nước và giữ nước của dân tộc, vùng mở và đỗ vào loại Nho lâm tứ thụ, tức là
đất và con người Hà Đông đã chứng kiến một trong bốn nhà Nho nổi tiếng nhất. Lúc
và trực tiếp tham gia, in dấu trong nhiều sự này triều đình chưa tổ chức thi chọn Trạng
kiện lịch sử và văn hóa trọng đại. Từ bao nguyên, Tiến sĩ mà chỉ thi chọn 4 người đỗ
đời nay, Hà Đông luôn tự hào với truyền đầu giỏi nhất nước. Sách “Đại Việt sử ký
thống và bề dày lịch sử - vùng đất địa linh toàn thư” có ghi công lao, sự nghiệp của
nhân kiệt. danh nhân Hoàng Trình Thanh là bậc quan
Thời kỳ phong kiến, vùng đất Hà Đông đại thần thời Lê Sơ, là nhà khoa bảng, nhà
vinh dự có 29 vị đỗ tiến sỹ, trong đó phường giáo, nhà chính trị, nhà quân sự, nhà ngoại
Kiến Hưng có 8 vị; phường Dương Nội có giao, nhà văn hóa, nhà thơ lớn của dân tộc.
7 vị; phường La Khê có 4 vị; Đồng Mai và Không chỉ đóng góp cho dân tộc, ông Hoàng
Yên Nghĩa mỗi phường có 3 vị. Phú Lương, Trình Thanh còn là người có công lớn phát
Hà Cầu mỗi phường có 2 vị. Trong số 29 triển tinh thần học tập tại quê hương. “Vườn
Tiến sỹ có 1 Trạng nguyên, 2 Thái học sinh học” - một hình thức trường học đặc biệt và
và Bác học hoành, 1 Bảng nhãn, 3 Phó duy nhất dưới thời nhà Lê được tổ chức và
bảng, 4 Hoàng giáp. Có ba gia đình có 3 thế trực tiếp đứng lớp giảng dạy. Phương pháp
hệ gồm: Cha - con - cháu đỗ đạt cao. Người dạy học này cùng tấm gương đỗ đạt của ông
đầu tiên khai khoa về sự vẻ vang học vấn Hoàng Trình Thanh có sức lan toả mạnh mẽ,
của vùng đất Hà Đông là Nguyễn Tử Loa tạo nên khí thế học tập, đua tài của con cháu
(phường Phú Lương) đỗ Thái học sinh năm trong các kỳ khoa cử.
1204 dưới triều đại nhà Trần. Ngoài vang danh truyền thống hiếu học
Tiêu biểu cho truyền thống hiếu học của và thi cử đỗ đạt, làng Đa Sỹ còn nổi tiếng
vùng đất Hà Đông là làng Đa Sỹ (thuộc với những bài thuốc nam do Đức Thành
phường Kiến Hưng) - nơi có nhiều danh hoàng làng Hoàng Đôn Hòa - danh nhân
nhân có công lao trong lịch sử. Bên cạnh văn hóa - Danh y - Lương dược hầu - Người
nhiều tiến sĩ đỗ đạt, làng Đa Sỹ còn có thầy thuốc quân y đầu tiên của quân đội Việt
lưỡng quốc Trạng nguyên Hoàng Nghĩa Phú Nam nghiên cứu, sử dụng hiệu quả, đóng
(Trạng nguyên của cả hai nước Việt Nam góp công sức to lớn vào việc bảo vệ, chăm
và Trung Quốc). Trong làng có họ Hoàng là sóc sức khỏe binh lính và nhân dân. Ông
dòng họ khoa bảng lừng danh. Truyền thống được vua Lê Thánh Tông cử giữ chức Điều
hiếu học, khổ luyện trong học tập và đỗ đạt hộ lục quân, sau đó được gia phong chức thị
thi cử của làng Đa Sỹ hiếm có nơi nào sánh nội Thái y viện thủ phiên và được nhà vua
địa chí hà đông 733