Page 74 - Địa chí Hà Đông
P. 74
PHẦN 1 ĐỊA LÝ - HÀNH CHÍNH - DÂN CƯ
Triều Lê, cả nước được chia thành 5 đạo: huyện Thanh Oai, phủ Ứng Thiên, trấn Sơn
Nam đạo, Bắc đạo, Đông đạo, Tây đạo và Nam Thượng .
3
Hải - Tây đạo; sau đó, năm 1466, Lê Thánh Bộ máy hành chính địa phương đầu triều
Tông chia đặt nước ta làm 12 Thừa tuyên , Gia Long về cơ bản giữ nguyên cách thức
1
Sơn Nam thừa tuyên quản lĩnh 11 phủ, 42 của các Chúa Nguyễn (Đàng Trong) và của
huyện. Huyện Thanh Oai lúc này thuộc phủ Chúa Trịnh (Đàng Ngoài). Phía Bắc thiết
Ứng Thiên, thừa tuyên (còn gọi là đạo hay lập Bắc Thành gồm 5 nội trấn (Sơn Nam
sứ) Sơn Nam. Thượng, Sơn Nam Hạ, Kinh Bắc, Sơn Tây,
Dưới thời Mạc, cả nước chia làm 13 Hải Dương), 6 ngoại trấn (Thái Nguyên,
đạo. Khu vực phía Nam quận Hà Đông Lạng Sơn, Tuyên Quang, Cao Bằng, An
ngày nay (các phường Biên Giang, Đồng Quảng, Hưng Hóa) và thành Thăng Long.
Mai, Phú Lương, Phú Lãm, Phú La, Hà Theo sách Các trấn tổng xã danh bị lãm,
Trì, Kiến Hưng, Nguyễn Trãi, Văn Quán, viết ở triều Gia Long (khoảng từ năm 1810-
Yên Phúc, Yết Kiêu, Quang Trung) thuộc 1819) thì huyện Thanh Oai có 12 tổng,
huyện Thanh Oai, phủ Ứng Thiên, đạo trong đó có những tổng Thượng Thanh
Sơn Nam; khu vực phía Bắc quận Hà Oai, Thắng Lãm, Đồng Dương, nay thuộc
Đông ngày nay (các phường Yên Nghĩa, khu vực phía Nam quận Hà Đông. Tổng
La Khê, Dương Nội, Vạn Phúc, Mộ Lao) Thượng Thanh Oai ở tận cùng phía Bắc và
thuộc huyện Từ Liêm, phủ Quốc Oai, đạo Đông Bắc huyện Thanh Oai; lúc đó có 9 xã
Sơn Tây . - thôn - trang gồm: xã Thượng Thanh Oai
2
Dưới thời Lê - Trịnh, các đơn vị hành có 3 thôn là Yên Phúc, Cầu Đơ, Cầu Trì (tức
chính do triều đình quản lý được gọi là Hà Trì); thôn Xa La; xã Trung Thanh Oai có
trấn. Khu vực Hà Đông ngày nay có một 2 thôn là Yên Xá, Mậu Lương; thôn Đa Sĩ;
phần phía Nam thuộc huyện Thanh Oai, thôn Triều Khúc và trang Văn Quán. Tổng
phủ Ứng Thiên, trấn Sơn Nam; một phần Thượng Thanh Oai theo địa giới ngày nay
phía Bắc thuộc huyện Từ Liên, phủ Quốc gồm phường Nguyễn Trãi, phường Quang
Oai, trấn Sơn Tây. Năm 1741 trấn Sơn Trung, phường Yết Kiêu (một phần thôn
Nam được tách thành hai trấn là Sơn Nam Cầu Đơ), phường Hà Cầu (thôn Hà Trì và
Thượng và Sơn Nam Hạ. Từ đó, khu vực một phần thôn Cầu Đơ), phường Kiến Hưng
phía Nam quận Hà Đông hiện nay thuộc (thôn Đa Sĩ và thôn Mậu Lương), phường
Phúc La (thôn Yên Phúc và thôn Xa La),
1 Quốc sử quán triều Nguyễn (2007), Khâm định phường Văn Quán (trang Văn Quán), thôn
Việt sử thông giám cương mục, Nxb. Giáo dục, Triều Khúc và thôn Yên Xá hợp thành
t.1, tr.990.
2 Đặng Văn Tu, Nguyễn Tá Nhí (đồng chủ biên), 3 Đặng Văn Tu, Nguyễn Tá Nhí (đồng chủ biên),
Địa chí Hà Tây, Sđd, tr.239-242 Địa chí Hà Tây, Sđd, tr.251
74 địa chí hà đông
