Page 679 - Địa chí Hà Đông
P. 679
VĂN HÓA - XÃ HỘI PHẦN 4
các xã tự lo liệu, chỉ có 2 ông Nguyễn Đình 16.2.2. Một số tác phẩm văn học Hán
Năng và Nguyễn Vi Thừa người bản thôn, cha Nôm về Hà Đông
mẹ họ mất sớm, con cái lại muộn mằn. Theo Hòa cùng sự phát triển của nền văn học
như điều ước, không nơi nương tựa. Nay dân Hán Nôm dân tộc, Hà Đông cũng có nhiều
thôn đã họp nhau ở đình làng đồng ý lo việc tác phẩm văn thơ Hán Nôm. Chủ yếu các
giỗ chạp cho họ, lập bia để chùa. Số ruộng giỗ tác phẩm là những bài thơ, bài văn miêu tả
thì giao cho dân thôn luân phiên canh tác, đến lại tinh thần dân tộc, những vị anh hùng,
ngày 20 tháng 10 hàng năm sắm sửa lễ giỗ...” những người có công với đất nước... Sau
+ Văn chỉ Vạn Phúc : đây là một số tác giả và tác phẩm tiêu biểu
1
Dịch nghĩa: của dòng văn học Hán Nôm Hà Đông:
Bia hậu hiền + Hoàng Khắc Minh (có tài liệu ghi là
“Mọi người trong văn hội thôn Vạn Bảo, họ Trần), sinh năm 1453, tự Hòa Tĩnh, hiệu
huyện Từ Liêm, phủ Quốc Oai từng nghe: là Thủy Hiên, người làng Đa Sỹ, nay thuộc
Tổ tiên khai sáng, người sau kế nối. phường Kiến Hưng, quận Hà Đông. Xuất
Kính nghĩ! Các vị tiên công ở ấp ta như thân trong gia đình khoa bảng, thuở nhỏ,
cụ Nguyễn Hữu Hằng cảm khái trước cảnh ông học rất giỏi, năm 26 tuổi thi hương đỗ
quê ta từ trước đến nay chưa lập hội văn, tứ trường. Năm Hồng Đức thứ 15 (1484),
thế là bèn đứng ra lập hội tư văn, xây dựng ông thi hội đỗ Đệ tam giáp đồng tiến sĩ
từ vũ, mở mang đạo thống. Quả nhiên sau xuất thân, làm quan đến Thượng thư bộ
đó có ông Nguyễn Danh Nho đỗ tứ trường. Lễ, Đông Các đại học sĩ. Năm 70 tuổi, về
Thánh đạo cảm nghĩ rõ ràng như vậy. Nay hưu dạy học ở làng. Năm 1534, ông mất,
ông Nguyễn Danh Nho lại muốn mở mang hưởng thọ 82 tuổi. Thơ văn của ông hiện
nguồn đạo, bèn đứng ra xây dựng bia hậu còn mấy chục bài, chép trong gia phả họ
hiền, mua ruộng thờ cúng để làm cho nền Hoàng. Hiện ở thư viện Hán Nôm có một
thêm vững, những mong các lớp hậu học có bản sao.
người thi đỗ khoa trường, để làm vẻ vang Một số tác phẩm tiêu biểu: “Thanh
đời trước, rạng rỡ đời sau... ngôn hữu long giáng vu Đan Phượng
Dựng bia ngày tốt tháng 2 năm Tân Mùi huyện Tây Đam xã ngẫu tác” (Nghe nói
(1811), niên hiệu Gia Long 10. có rồng giáng xuống xã Tây Đam huyện
Sư trụ trì ở Bản tự là Tịch Thao kính Đan Phượng bèn làm thơ); “Nghĩ quá Thú
viết”. Dương hoài cổ” (Qua núi Thú Dương hoài
cổ); “Đông nhiệt hạ hàn ngẫu tác” (Ngẫu
1 Nguyễn Tá Nhí, Đặng Văn Tu, Nguyễn Thị đề đông nóng hè rét); “Phương tọa giảng
Trang, Lưu Đình Tăng: Văn bia Hà Tây, Bảo đường thích kiến môn đệ phụ tử tịnh lai
tàng tổng hợp, sở Văn hóa - Thông tin - Thể
thao Hà Tây, 1993, tr.73-75. giáo thụ ngẫu tác” (Đang ngồi ở giảng
địa chí hà đông 679