Page 304 - Địa chí Hà Đông
P. 304
PHẦN 2 LỊCH SỬ
thân vốn có uy tín, thế lực liên hệ với Tỉnh Khê, diệt 2 trung đội địch, phá hủy 2 khẩu
trưởng Hà Đông Nguyễn Văn Thanh để súng cối, 1 súng 37 ly, 3 xe ô tô, bắt sống 25
chúng không phá nhà cửa; sử dụng nhân tù binh, thu 50 súng các loại .
1
mối thân quen của em ông Nguyễn Văn Khi quân địch tập trung ở thị xã, công
Toàn với mật thám Hà Đông để địch không tác binh vận trở thành cao trào của quần
thực hiện việc san ủi. Do không có chứng chúng, là việc làm của toàn dân. Ở Văn
cớ, địch phải dừng hành động khủng bố, Quán, cán bộ và nhân dân tích cực vận
tài sản và tính mạng của nhân dân được động làm tan rã một đại đội ngụy bỏ vũ khí
bảo vệ. trở về quê. Địch phải đưa ô tô và lính đến
Về văn hóa - xã hội, Hà Đông tiếp tục thu nhặt vũ khí, quân trang đưa vào thị xã.
đẩy mạnh phong trào bình dân học vụ chống Tổ địch vận Vạn Phúc tham gia cùng với
nạn mù chữ, vận động nhân dân thực hiện đội công tác của tỉnh đã lập nhiều chiến
đời sống mới, vệ sinh phòng bệnh, tẩy chay công xuất sắc, kéo được cả tiểu đoàn Bảo
văn hóa phản động, chia rẽ sự nghiệp kháng chính Bắc Việt, tiểu đoàn Bảo chính đệ
chiến. Ban Bình dân học vụ thị xã mở được tam phân khu Hà Nội đem toàn bộ vũ khí,
một số lớp huấn luyện cho giáo viên, phát phương tiện về phía cách mạng. Cán bộ
hành sách Vần quốc ngữ, Tập đọc kháng và nhân dân xã Văn Khê đã phối hợp với
chiến (2 tập), cơ bản xóa xong nạn mù chữ cơ quan, các lực lượng làm công tác địch
cho cán bộ, nhân viên các cơ quan thị xã. vận, tiến hành vận động và đón tiếp gần
Trong giai đoạn này, ngoài 2 trường tiểu 200 sỹ quan, binh lính địch bỏ ngũ về địa
học nam Nguyễn Văn Ngọc được đổi thành phương mang theo gần 100 khẩu súng các
trường Cấp I Tây Ninh và trường tiểu học loại, một số lựu đạn, đạn các loại và quân
nữ Bà Triệu đã được chuyển thành trường trang quân dụng. Trong số trên, ở bốt Cầu
công lập, thị xã có thêm 1 trường tiểu học Đơ có 100 lính với gần 50 khẩu súng và
tư thục với 8 lớp và khoảng trên dưới 300 một số lựu đạn. Thôn Văn Phú, trong một
học sinh. Tổng số học sinh của công lập và lần tiếp nhận hàng binh đã đón 14 cảnh sát
tư thục là khoảng 1.000-1.500 học sinh, số ngụy, thu 14 súng trường và 14 súng ngắn;
giáo viên là khoảng 50-60 thầy cô giáo. nhân dân cho ăn uống, động viên tư tưởng
Ngày 7-5-1954, chiến dịch Điện Biên rồi mới dẫn họ xuống Khê Tang giao cho
Phủ thắng lợi. Cuối tháng 5-1954, khi quân cấp trên.
Pháp rút về tập trung ở thị xã, du kích xã Từ cuối tháng 6-1954, quân Pháp rút khỏi
Văn Khê phối hợp cùng với Tiểu đoàn 79 phía Nam tỉnh Hà Đông về củng cố phòng
bộ đội địa phương quân tỉnh Hà Đông tiến thủ tuyến đường 73. Lợi dụng thời cơ, ta
công địch. Du kích đã dẫn đường cho Đại
đội 1 tấn công vào tiểu đoàn địch đóng ở La 1 Lịch sử cách mạng của Đảng bộ và nhân dân
phường La Khê (1926-2015), Sđd, tr. 124.
304 địa chí hà đông