Page 294 - Địa chí Hà Đông
P. 294
PHẦN 2 LỊCH SỬ
Các xã Phú Lãm, Phú Lương, Hồng Đức, cán bộ, du kích sống công khai hoạt động bí
Phú Thịnh, Bắc Lãm, Tường Quang, Tân mật có điều kiện làm giấy thông hành, tạo
Lãm hợp nhất thành xã Phú Lãm. Ba xã Mai vỏ bọc để hoạt động; những cán bộ, du kích
Lĩnh, Đồng Phúc, Yên Phú hợp nhất lấy tên không có điều kiện làm lại giấy thông hành
là xã Đồng Mai. Các xã La Dương, La Nội, thì rút vào hoạt động bí mật.
La Khê hợp nhất thành xã Đại La. Các làng Lực lượng du kích các xã đẩy mạnh
Yên Lộ, Nghĩa Lộ cùng với La Phù, La Tinh, những hoạt động khác như phá đường giao
Đông Lao, Đồng Nhân hợp thành xã Thái thông ra vào thị xã bằng cách đào hố, đắp ụ,
Chi. Các địa phương khác như Phú La, Hà chôn mìn, phá cầu, cắt dây điện thoại. Du
Cầu, Vạn Phúc, Mộ Lao, Văn Quán, Kiến kích các làng gần kề còn đột nhập vào khu
Hưng, Phúc La cơ bản vẫn giữ nguyên. vực nội thị, phá các cơ sở thông tin của địch,
Tháng 5, tháng 6 địch liên tiếp kéo quân pháo kích vào kỳ đài cuộc mít tinh khi quân
về các nơi để lùng sục, bắt bớ ở Văn Nội. Pháp tổ chức đón Bảo Đại và Bô-na và vận
Chúng bắn chết du kích Bùi Thế Phái. Ở động nhân dân tẩy chay cuộc mít tinh. Chị
Bắc Lãm, chúng bắt về bốt, tra tấn và bắn em bán vải ở chợ Đơ, thợ thủ công làm nghề
chết lý trưởng tề. dệt đấu tranh đòi giảm thuế. Dịp kỷ niệm 3
Lực lượng du kích các xã phối hợp với năm ngày Cách mạng Tháng Tám và Quốc
công an, bộ đội trừng trị những tên tay sai khánh mùng 2-9, ta tổ chức làm cổng chào
nguy hiểm gây tổn hại cho phong trào. Ở tại ngã ba Ba La. Trong khi đang làm gặp
Vạn Phúc, cuối tháng 6-1948, trong một địch đi tuần, Bộ đội C27 nổ súng chiến đấu
đêm, du kích bắt 3 trong 4 tên chỉ điểm lợi để anh em du kích làm cổng chào rút lui an
hại nhất đem lên đường 70 xử tội. Đặc biệt, toàn. Đồng chí Đào Văn Thêm là bộ đội quê
hưởng ứng đợt tổng phá tề tháng 8-1948, ở Văn Phú đã hi sinh. Ở xã Phú Lãm, trong
trong cùng một đêm, các làng xã của hai năm 1948, du kích xã đã tổ chức 4 lần treo
huyện Liên Nam, Liên Bắc, trong đó có cờ, 11 lần chôn mìn, đào đường, phá hỏng 5
các xã nay thuộc các phường của quận Hà xe ô tô của địch.
Đông đồng loạt nổi dậy đánh trống gõ mõ, Tháng 10-1948, tỉnh Lưỡng Hà tách
xé giấy thông hành; bắt những hội tề tay sai thành hai đơn vị hành chính cũ là tỉnh Hà
cho giặc. Những tên ngoan cố chống đối Đông và Hà Nội. Hai huyện Liên Bắc và
bị trừng trị. Cuộc tổng phá tề đã làm cho Liên Nam trở về thuộc tỉnh Hà Đông. Sau
bộ máy tề của quân Pháp ở các làng, xã bị khi tách tỉnh, Tỉnh ủy Hà Đông thành lập
khủng hoảng. Ngay sau đó, quân Pháp ở các Đội biệt động, trong đó có lực lượng du
bốt quanh vùng sục sạo bắt các làng có tề kích tập trung huyện Liên Nam và giao cho
bị phá lập lại, bắt dân chụp lại ảnh, làm lại Huyện đội Liên Nam phụ trách tiến vào thị
giấy thông hành. Nhân cơ hội đó, hầu hết số xã, hoạt động theo phương thức vũ trang
294 địa chí hà đông
