Page 702 - Địa chí Hà Đông
P. 702
PHẦN 4 VĂN HÓA - XÃ HỘI
trên chất liệu gỗ, đá, đồng. Trong đó, gỗ luôn tượng rồng được thể hiện hầu hết trong các
là vật liệu chủ đạo để người thợ thủ công thể bộ phận kiến trúc. Hình tượng rồng thiêng
hiện tài hoa, sự khéo léo của mình trong từng được trang trí trên bờ nóc mái, đầu dư của
hiện vật cũng như toàn bộ công trình. bộ khung chịu lực, trên các mảng trang trí
Điêu khắc gỗ: đơn lẻ trong nhiều tư thế khác nhau, như:
Gỗ là loại vật liệu mềm, dễ chạm, khắc. độc long, long cuốc thủy, hoa lá hóa long,
Chỉ cần một vài dụng cụ như đục, chạm,... với sự cách điệu đầy tính sáng tạo.
là người thợ có thể biến những mảnh gỗ Các loài hoa quí gồm: cúc, trúc, mai,
vô tri, vô giác thành muôn vàn tác phẩm lan... và cỏ cây muông thú thường gặp trong
nghệ thuật, từ cỏ cây, hoa lá đến muông đời sống thường nhật: chó, lợn, mèo voi...
thú. Chạm khắc thể hiện nhiều nhất trên cũng được thể hiện trên các mảng trang trí.
các đầu dư, vì kèo, bẩy... và các bức chạm Nhưng phong phú, đa dạng hơn cả vẫn là
đơn lẻ như hoành phi, câu đối, cửa võng, các bức chạm miêu tả đời sống sinh hoạt
đại tự, quốc thư cho đến các đồ thờ tự: của người dân. Có lẽ những người thợ thủ
Tượng, kiệu long ngai, bài vị... Tuy nhiên, công xuất thân là nông dân nên khi thể hiện
nghệ thuật điêu khắc dân gian được thể những đề tài trang trí họ đưa vào cảnh sinh
hiện trong từng loại hình kiến trúc không hoạt quen thuộc của quê hương.
giống nhau, được tập trung trong hai loại Điêu khắc trên các đồ tế tự gồm: nhang
hình: đình và chùa. án, kiểu long đình, bệ tượng là những di
Điêu khắc đình: vật mang tính linh thiêng nên sau khi được
Trong hệ thống di tích kiến trúc cổ ở Hà thực hiện bằng các kỹ thuật chạm nổi, chạm
Đông, đình làng là công trình kiến trúc đồ sộ thủng, chạm lộng cầu kỳ, tinh tế được sơn
nhất, chức năng sử dụng cũng đa năng nhất. son thếp vàng rực rỡ.
Đây là nơi thể hiện tài năng của những nghệ Ngôi đình làng cổ kính với những mảng
nhân dân gian thông qua các đề tài chạm chạm khắc trang trí đã trở thành một nguồn
khắc kiến trúc. Sự thể hiện điêu khắc ở mỗi tư liệu hết sức phong phú, sinh động để chúng
đình cũng không giống nhau. Có đình trang ta hiểu hơn về cuộc sống, tâm tư, ước vọng
trí nhiều cũng có đình tuy trang trí không của cha ông xưa. Đó chính là sợi dây gắn kết
nhiều nhưng lại cầu kỳ, tỷ mỉ mang phong thế hệ hôm nay với mạch nguồn dân tộc, với
cách truyền thống. Các tác phẩm điêu khắc những cốt lõi tinh hoa từ ngàn đời.
ở đình chủ yếu gồm: Điêu khắc chùa: chủ yếu tập trung ở hệ
Hình tượng Rồng: là con vật chủ đạo thống tượng. Có thể coi mỗi chùa là một
trong các mảng trang trí nhưng mức độ bảo tàng về nghệ thuật về tượng. Tượng là
thể hiện ở mỗi đình có khác nhau. Có đình sản phẩm nổi bật nhất của nghề chạm gỗ.
hình tượng rồng thể hiện ít, có đình hình Tượng được làm bằng nhiều loại vật liệu:
702 địa chí hà đông